ಅಂಜನೇರಿ

ಅಂಜನೇರಿ
ಅಂಜನೇರಿ ಕೋಟೆ ನಾಸಿಕ್
Highest point
ಎತ್ತರ	1,280 m (4,200 ft)
Naming
ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷಾನುವಾದ	अंजनेरी
Language of name	ಮರಾಠಿ
Geography
ಸ್ಥಳ	ನಾಸಿಕ್, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ

ಅಂಜನೇರಿ ಇದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ನಾಸಿಕ್ ಸಮೀಪದ ಒಂದು ಪರ್ವತ ಸಮೂಹ.ಇದರ ಬಳಿ ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ತ್ರ್ಯಂಬಕೇಶ್ವರವಿದೆ.ಇದು ಹನುಮಂತನ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವೆಂದು ಆಸ್ತಿಕರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.ಈ ಊರಿನ ಹೆಸರನ್ನು ಹನುಮಂತನ ತಾಯಿ ಅಂಜನಿಯವರ ಹೆಸರಿನ ಮೇಲೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಊರು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೪೨೬೪ ಅಡಿ ಮೇಲಿದೆ. ಅಂಜನೇರಿಯು ನಾಸಿಕ್‌ನಿಂದ ತ್ರಯಂಬಕ್ ರಸ್ತೆಯಿಂದ ೨೦ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಟ್ರೆಕ್ಕಿಂಗ್ ತಾಣವಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಜೈನ ದೇವಾಲಯ

ಆಂಜನೇರಿಯು ನಾಸಿಕ್ ನಗರದ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕೋಟೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನಾಸಿಕ್ ಮತ್ತು ಗೋದಾವರಿ ನದಿಯ ಬಳಿ ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರದ ನಡುವೆ ಇದೆ ಹಾಗೂ ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ನೆರೆಹೊರೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಗೌತಮ ಋಷಿಯ ಧ್ಯಾನಸ್ಥಳವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ.

ಕೆಲವು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹನುಮಂತನ ತಾಯಿ ಅಂಜನಾ ದೇವಿಯು ಮಹರ್ಷಿ ಗೌತಮ ಮತ್ತು ಅಹಲ್ಯಾ ಅವರ ಮಗಳು ಎಂದು ಪ್ರಸಾರವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಭಿಚಾರದ ಆರೋಪದ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ ತಾಯಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಲು ಅವಳು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ, ಅವಳು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಮೊದಲು ವಾನರ ಮಗುವಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಅವಮಾನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಅಹಲ್ಯೆಯಿಂದ ಶಾಪವನ್ನು ಪಡೆದಳು. ಅಂಜನಾ ದೇವಿಯು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಆಶ್ರಮದ ಸಮೀಪದ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಕಾಲಿನ ಮೇಲೆ ನಿಂತು, ಅವಳು ಎಷ್ಟು ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದಳು ಎಂದರೆ ಅವಳ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವೆ ಬೆಳೆದಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವಳ ತಪಸ್ಸಿನ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದ, ಇಂದ್ರನ ಸಿಂಹಾಸನವು ಅಲುಗಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಬಲವಾದ ಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ದೇವತೆಗಳು ವಿಚಲಿತರಾದರು. ಈ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಶಿವನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಋಷಿ ನಾರದರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು, ಅವರು ನಂತರ ಆಕೆಯ ಮಗನಾಗಿ ಹನುಮಾನ್ ಅವತರಿಸಿದರು.

ಬ್ರಹ್ಮ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋದಾವರಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳಗಳ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸುವಾಗ, ಅಂಜನಾ ಎಂಬ ಸ್ವರ್ಗೀಯ ಅಪ್ಸರೆ ಇಂದ್ರನನ್ನು ಸಾವಿರ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದಳು ಮತ್ತು ಅವಳು ವಾನರ ಮುಖದೊಂದಿಗೆ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸುವಂತೆ ಶಾಪಗ್ರಸ್ತಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಸ್ನೇಹಿತೆಯಾದ ಅದ್ರಿಕಾ ಕೂಡ ಇಂದ್ರನನ್ನು ಬೆಕ್ಕಿನಂತೆ ಮಿಯಾಂವ್ ಮಾಡಿ ಕಿರಿಕಿರಿಗೊಳಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಬೆಕ್ಕಿನ ಮುಖವುಳ್ಳ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಬೇಕೆಂದು ಶಾಪವನ್ನು ಪಡೆದಳು. ಇಬ್ಬರೂ ಅಪ್ಸರೆಯರು ವಾನರರಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಆಂಜನೇರಿಯ ವಾನರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ ಕೇಸರಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹವಾದರು. ಋಷಿ ಅಗಸ್ತ್ಯ ಈ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದಾಗ, ಅಂಜನಾ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಅದ್ರಿಕಾ ಅವರಿಗೆ ಬಹಳ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಗನನ್ನು ಹೊಂದುವ ವರವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಒಂದು ದಿನ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅಂಜನಾ ಗಾಳಿ ದೇವತೆ ವಾಯು ಮತ್ತು ಅದ್ರಿಕ ನಿರ್ತಿಗೆ ಆಕರ್ಷಿತರಾದರು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಅಂಜನಾ ಹನುಮಂತನಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಅದ್ರಿಕ ಅದ್ರಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದಳು. ಅವರ ಪುತ್ರರು ದೊಡ್ಡವರಾದಾಗ, ಅವರ ದೈವಿಕ ತಂದೆಗಳು ತಮ್ಮ ತಾಯಿಯನ್ನು ಗೋದಾವರಿ ನದಿಗೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ಅಂಜನಾ ಅಂಜನಾ ತೀರ್ಥ ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದರೆ, ಅದ್ರಿಕ ಮಾರ್ಜರಿ ತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ, ಇಂದ್ರನ ಶಾಪದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆದು ಸ್ವರ್ಗೀಯ ರೂಪಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದರು.

ಅಂಜನೇರಿಯು ಭಗವಂತನ ಆಂಜನೇಯನ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹನುಮಂತನ ತಾಯಿ ಅಂಜನಿಯಿಂದ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮರಾಠಿ ಸಂತ-ಕವಿ ಏಕನಾಥ ಅವರ ಭಾವಾರ್ಥ ರಾಮಾಯಣವು, ಅಂಜನಾ ದೇವಿಯು ಅನುಕರಣೀಯ ಮಗನನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ೭೦೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಂಜನೇರಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಕಠಿಣ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಮಾಡಿ ಶಿವನಿಂದ ವರವಾಗಿ ಹನುಮಂತನನ್ನು ಮಗನಾಗಿ ಪಡೆದಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.

೧೧-೧೨ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ೧೦೮ ಜೈನ ಗುಹೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ರಘುನಾಥ ರಾವ್ ಪೇಶ್ವಾ ಅವರು ದೇಶಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿದ್ದಾಗ ಬೇಸಿಗೆಯ ವಿಶ್ರಾಂತಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಹರಾನ್‌ಪುರ ಮತ್ತು ಮಾಲೆಗಾಂವ್‌ದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಆಂಜನೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಚರ್ಚ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು.

೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ, ೧೯೭೨ ರ ಸೆಕ್ಷನ್ ೩೬ಎ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಂಜನೇರಿಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಮೀಸಲು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶವು ೫.೬೯ ಚ.ಕಿ.ಮೀ.

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು

• http://www.jyotirlingas.com/trimbakeshwar-jyotirlinga.html Archived 2016-05-31 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.