ಆಂಧಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)

ಆಂಧಿ
Film poster
ನಿರ್ದೇಶನ	ಗುಲ್ಜಾರ್
ನಿರ್ಮಾಪಕ	ಜೆ.ಓಂ.ಪ್ರಕಾಶ್ ಗುಲ್ಜಾರ್
ಲೇಖಕ	ಕಮಲೇಶ್ವರ್
ಚಿತ್ರಕಥೆ	ಗುಲ್ಜಾರ್ ಭೂಷಣ್ ಬನ್ಮಾಲಿ
ಪಾತ್ರವರ್ಗ	ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಸುಚಿತ್ರ ಸೇನ್
ಸಂಗೀತ	ಆರ್.ಡಿ.ಬರ್ಮನ್ ಗುಲ್ಜಾರ್(lyricist)
ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ	ಕೆ.ವೈಕುಂಠ್
ಸಂಕಲನ	ವಾಮನ್ ಭೋಂಸ್ಲೆ ಗುರುದತ್ತ್ ಶಿರಾಲಿ
ಸ್ಟುಡಿಯೋ	ಮೆಹಬೂಬ್ ಸ್ಟುಡಿಯೋ ನಟರಾಜ್ ಸ್ಟುಡಿಯೋ
ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದ್ದು	14 ಫೆಬ್ರವರಿ 1975 (1975-02-14) (India)
ಅವಧಿ	133 minutes
ದೇಶ	ಭಾರತ
ಭಾಷೆ	ಹಿಂದಿ

ಆಂಧಿ (ಅನುವಾದಃ 'ಬಿರುಗಾಳಿ') ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ರಾಜಕೀಯ ಕಥಾವಸ್ತುವಿರುವ ಚಲನಚಿತ್ರ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಗುಲ್ಜಾರ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಚಿತ್ರವು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಅವರ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ಪತಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಬರುವ ರಾಜಕಾರಣಿ ತರ್ಕೇಶ್ವರಿ ಸಿನ್ಹಾ ಪಾತ್ರದ ಬಾಹ್ಯರೂಪ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿರುವ ಪತ್ನಿ ಆರತಿ ದೇವಿ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪತಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಹೋಟೆಲ್ನಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದಾಗ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ದಂಪತಿಗಳ ಆಕಸ್ಮಿಕ ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಈ ಕಥೆಯು ಹೊಂದಿದೆ . ಗುಲ್ಜಾರ್ ಬರೆದ ಮತ್ತು ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ ಹಾಡಿದ ರಾಹುಲ್ ದೇವ್ ಬರ್ಮನ್ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ಈ ಚಿತ್ರವು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.

ಕೆಲವು ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಬಂಗಾಳಿ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಟಿ ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ಆರತಿ ದೇವಿಯ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.

ಶ್ರೀಮತಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಈ ಚಿತ್ರವು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ 1975ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು . ಇದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಗೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಮಾದರಿ ಚುನಾವಣಾ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಚಿತ್ರ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ತಡೆ ನೀಡಿತ್ತು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಘೋಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು . ಆದರೆ ನಿಷೇಧವು ತಕ್ಷಣವೇ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಷಯವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು. ೧೯೯೭ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೇಸ್ಸಿನ ಸೋಲಿನ ನಂತರ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ ಈ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಮೇಲಿದ್ದ ನಿಷೇಧವನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ದೂರದರ್ಶನ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಿತು. ಇದು ಸೇನ್ ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಚಿತ್ರವೆಂದು ಸಾಬೀತಾಯಿತು, ಮತ್ತು ೧೯೭೮ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿವೃತ್ತರಾದ ಕಾರಣ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರವೂ ಆಯಿತು.[3] 23ನೇ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡರೆ, ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಈ ಚಿತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು.

ಕಥಾವಸ್ತು

ಜೆ. ಕೆ. (ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಪಾತ್ರ ) ಒಬ್ಬ ಹೋಟೆಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್. ಒಂದು ದಿನ ಆತ ಒಬ್ಬ ರಾಜಕಾರಣಿಯ ಕುಡುಕ ಮಗಳು ಆರತಿಯನ್ನು (ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್) ರಕ್ಷಿಸಲು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಆರತಿ ಜೆ. ಕೆ. ಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಳುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ವಿವಾಹಿತ ದಂಪತಿಗಳು ಅನೇಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಬೇರ್ಪಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜೆ. ಕೆ. ಮತ್ತು ಆರತಿ ಅವರು ಹಾಲಿ ಪ್ರಭಾವಿ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತೆ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ವಿವಾಹ ಸಂಬಂಧದಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ನಿಕಟತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಆಕೆಯ ಹೆಸರು ಕಳಂಕಿತವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನವು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಭಯದಿಂದ ಆರತಿ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಎದುರಾಳಿ ಪಕ್ಷವು ಆರತಿ ದೇವಿಯನ್ನು ದೂಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು ಅವಮಾನಿಸಲು ರ್ಯಾಲಿ ನಡೆಸಿದಾಗ ಆಕೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಈ ದೇಶದ ಜನರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ಪತಿ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮತದಾರರಿಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಜನರು ಅವಳನ್ನು ನಂಬುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಮಾತು ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗದಿಂದ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ.ಜೆ. ಕೆ. ಕೂಡ ಅಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಕೆ ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷವಾಗಿ ಆ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಹೊರಟು ಹೋಗುತ್ತಾಳೆ.ಆಕೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಬದುಕುತ್ತಾಳೆ.

ಪಾತ್ರವರ್ಗ

• ಜೆ. ಕೆ. ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್
• ಆರತಿ ಬೋಸ್ ಅಥವಾ ಆರತಿ ದೇವಿಯಾಗಿ ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್
• ಚಂದ್ರಸೇನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಓಂ ಶಿವಪುರಿ
• ಎಸ್. ಕೆ. ಅಗರವಾಲ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮನಮೋಹನ್
• ವೃಂದಾ ಕಾಕನಾಗಿ ಎ. ಕೆ. ಹಂಗಲ್
• ಚೌಧರಿಯಾಗಿ ಕಮಲ್ದೀಪ್
• ಗುರುಸರನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿ. ಎಸ್. ದುಬೆ
• ಓಂ ಪ್ರಕಾಶ್-ಲಲ್ಲು ಲಾಲ್, ಪ್ರಚಾರ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ
• ಕೆ. ಬೋಸ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೆಹಮಾನ್
• ಆರತಿಯ ಮಗಳು ಮನುವಿನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಬಿಟ್ಟೂ

ಉತ್ಪಾದನೆ

ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ಈ ಚಿತ್ರವು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗುಲ್ಜಾರ್ ಹೇಳಿದರು. ಅವರು ಆಧುನಿಕ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ಮಾಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಬಿಹಾರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಸದೆ ತಾರಕೇಶ್ವರಿ ಸಿನ್ಹಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೋಲುವ ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು.

ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್

ಚಿತ್ರದ ಕಥೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹಿರಿಯ ಚಿತ್ರಕಥೆಗಾರ ಸಚಿನ್ ಭೌಮಿಕ್ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇದು ಗುಲ್ಜಾರ್ಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಲಿಲ್ಲ. ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಹೋಟೆಲ್ನಲ್ಲಿ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ದಂಪತಿಗಳ ಭೇಟಿಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಆತ ಅದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣ ಆರಂಭವಾದಾಗ ಹಿಂದಿ ಬರಹಗಾರ ಕಮಲೇಶ್ವರ್ ಬರಹಗಾರರ ತಂಡವಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಅವರು ಕಾಳಿ ಆಂಧಿ (ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸ್ಟಾರ್ಮ್) ಎಂಬ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಬರೆದರು. ಇದು ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಸಾಕಷ್ಟು ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ತರುವಾಯ, ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಗುಲ್ಜಾರ್ ಚಿತ್ರವಾದ ಮೌಸಮ್ (1975) ಜೊತೆಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಭೂಷಣ್ ಬನ್ಮಾಲಿ ಮತ್ತು ಗುಲ್ಜಾರ್ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಖುಷ್ಬೂ ಜೊತೆಗೆ, ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಆಂಧಿ ಚಿತ್ರವು ನಿರ್ದೇಶಕ-ಚಿತ್ರಕಥೆಗಾರ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರ.

ಪಾತ್ರಗಳ ಆಯ್ಕೆ

ಆರತಿ ದೇವಿಯ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಟಿ ವೈಜಯಂತಿಮಾಲಾ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಆಕೆ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಪಾತ್ರದ ದೈಹಿಕ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾಗಿ ಈ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಡದೇ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ವಿಷಾದಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಆಂಧಿ ಒಂದೆಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅದಲ್ಲದೇ ಗುರು ದತ್ ಅವರ ಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ 55 ( 1955ರ ಚಿತ್ರ) ಮತ್ತು ಬೀಂಲ್ ರಾಯ್ ಅವರ ಬಂದಿನಿ (1963ರ ಚಿತ್ರ) ಉಳಿದ ಎರಡು ಚಿತ್ರಗಳು. "ನಾನು ಇಂದಿರಾಜಿಯನ್ನು (ಗಾಂಧಿ) ತುಂಬಾ ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ, ಆ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನನಗೆ ನೀಡಿದಾಗ ನನಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಭಿನ್ನ ಅನುಭವವಾಯಿತು ".

೧೯೬೦ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರು ಸೋಹನ್ಲಾಲ್ ಕನ್ವರ್ ನಿರ್ಮಿಸಲಿರುವ ಚಿತ್ರಕಥೆಗಾಗಿ ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅವರು ಗುಲ್ಜಾರ್ ಒಪ್ಪದ ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದಾಗ ಚಿತ್ರವು ತಯಾರಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆಂಧಿ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಜೆ. ಓಂ ಪ್ರಕಾಶ್ ಅವರು ಸೇನ್ ಅವರನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವಂತೆ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಟ ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಕೂಡ ಸೇನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಬಾರಿ ಹೊಸ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಹೋದರು. ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ದಂಗೆ ನಡೆಯಿತು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಸೇನ್ ಈಗ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸದಂತೆ ಗುಲ್ಜಾರ್ಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಕೆ ಚಿತ್ರೀಕರಣದುದ್ದಕ್ಕೂ ತನ್ನ ವಾಗ್ದಾನಕ್ಕೆ ಬದ್ಧಳಾಗಿದ್ದರು . ಈ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಆರತಿ ದೇವಿಯ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ಪತಿ ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಈಗಾಗಲೇ ಪಾತ್ರವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದರು. ಅವರು ಈ ಹಿಂದೆ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರ ಕೋಶಿಶ್ (1973) ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಹಿರಿಯರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಪೀಳಿಗೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ಮೌಸಮ್ (1975), ಅಂಗೂರ್ (1981) ಮತ್ತು ನಮ್ಕೀನ್ (1982) ನಂತಹ ಹಲವಾರು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.

ಚಿತ್ರೀಕರಣ

"ತೇರೆ ಬಿನ ಜಿಂದಗೀ ಸೆ" ಹಾಡನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿದ ಮಾರ್ತಾಂಡದ ಸೂರ್ಯ ದೇಗುಲದ ಅವಶೇಷಗಳು

"ತುಂ ಆ ಗಯೇ ಹೋ" ಹಾಡನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿದ ಶ್ರೀನಗರದ ಪರಿ ಮಹಲ್ ಉದ್ಯಾನ.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗಳು

೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ೨೩ನೇ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವು 7 ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡು 2 ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು.

ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ	ವರ್ಗ.	ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರು	ಫಲಿತಾಂಶ
23ನೇ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ	ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್	ಗೆಲುವು
	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಲನಚಿತ್ರ (ವಿಮರ್ಶೆಗಳು)	ಗುಲ್ಜಾರ್	ಗೆಲುವು
	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಿತ್ರ	ಜೆ. ಓಂ ಪ್ರಕಾಶ್	ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ
	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಿರ್ದೇಶಕ	ಗುಲ್ಜಾರ್	ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ
	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ	ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್	ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ
	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗೀತರಚನೆಕಾರ	'ತೇರೇ ಬಿನಾ ಜಿಂದಗೀ ಸೇ ಕೋಯಿ "ಗಾಗಿ ಗುಲ್ಜಾರ್	ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ
	ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಥೆ	ಕಮಲೇಶ್ವರ್	ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ

ಸೌಂಡ್ಟ್ರ್ಯಾಕ್

  ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ರಾಹುಲ್ ದೇವ್ ಬರ್ಮನ್ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ಗುಲ್ಜಾರ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಿರ್ದೇಶಕ-ಗೀಪಾರಿಚಾಯ್ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರು ಮೊದಲು ಬರ್ಮನ್ ಅಥವಾ ಪಂಚಮ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರಿಚಯ್ (1972) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ "ಬೀಟಿ ನಾ ಬಿಟಾಯ್ ರೈನಾ" ಮತ್ತು "ಮುಸಾಫರ್ ಹೂ ಯಾರೊ" ನಂತಹ ಜನಪ್ರಿಯ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂಡವು ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮೇಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ 1975 ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆಂಧಿ ಮತ್ತು ಖುಷ್ಬೂ ಎಂಬ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಈ ಹಿಂದೆ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಅವರು ಅಮರ್ ಪ್ರೇಮ್ (1972) ಚಿತ್ರದ "ರೈನಾ ಬೀಟೆ ಜೈ" ನಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ಸ್ವರ (ಶುದ್ಧ ಸ್ವರ) ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರದ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್-ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಯುಗಳ ಗೀತೆ "ಈಸ್ ಮೋದ್ ಸೇ ಜಾತೇ ಹೈ" ಹೆಚ್ಚುವರಿ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ (ತೀವ್ರಾ ಮಧ್ಯಮ) ಮತ್ತು ರಾಗ ಯಮನ್ನ ನೆನಪಿನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಮಾಣ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಮಧ್ಯಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಪ್ರಸಾದ್ ಚೌರಾಸಿಯಾ ನುಡಿಸಿದ ಕೊಳಲು, ಜರೀನ್ ದಾರುವಾಲಾ ನುಡಿಸಿದ ಸರೋದ್ (ಶರ್ಮಾಹ್ ಮತ್ತು ಜೈರಾಮ್ ಆಚಾರ್ಯನು ಹಾಡಿದ ಸಿತಾರ್, ಪಿಟೀಲು ವಾದ್ಯಗಳ ಸಮೂಹದ ಸಹಾಯದಿಂದ) ಮುಂತಾದ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾದ್ಯಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು. "ತೇರೇ ಬಿನಾ".. ಮತ್ತೊಂದು ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್-ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯನ್ನು ಮೂಲತಃ ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ ಹಾಡಾಗಿ ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ಜೆಟೆ ಜೆಟೆ ಪೋಥೋ ಹೊಲೋ ಡೇರಿ" ಎಂದು ರಚಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಗುಲ್ಜಾರ್ ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ರಾಗದ ಸುತ್ತ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಬರೆದರು [2]

ಹಾಡು.	ಗಾಯಕ (ಎಸ್.	ಸಮಯ.	ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು
"ತೇರೇ ಬಿನಾ ಜಿಂದಗಿ ಸೇ"	ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್	5:55	ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ
"ತುಮ್ ಆ ಗಯೇ ಹೋ ನೂರ್ ಆ ಗಯಾ"	ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್	4:15	ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ
"ಈಸ್ ಮೋದ್ ಸೇ ಜತೇ ಹೈ"	ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್	5:00	ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ
"ಸಲಾಂ ಕಿಜಿಯೆ"	ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫಿ, ಅಮಿತ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಭೂಪಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್	6:55	ಎನ್ಸೆಂಬಲ್ ಕಾಸ್ಟ್
ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯ	ಆರ್. ಡಿ. ಬರ್ಮನ್	2:35

ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಸ್ವಾಗತ

ಸುಭಾಷ್ ಕೆ. ಝಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೆಲವು ವಿಮರ್ಶಕರು, ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದಂತೆ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ನಡುವಿನ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಹೋಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾತ್ರ ಶ್ರೀಮತಿ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪತಿಯ ಛಾಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಇವರು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ . ವಿವಾದದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರೊಂದಿಗಿನ ಯಾವುದೇ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. 1977 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೋತ ನಂತರ ಮತ್ತು ಜನತಾ ಪಕ್ಷ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ನಂತರವೇ, "ಹೌದು, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅವರು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ತಮ್ಮ ಕಡೆಯಿಂದ, ಅವರ ಪಾತ್ರದ ಪಾತ್ರ ನಿರೂಪಣೆಯು ಫಿರೋಜ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.