ಆನಂದಭೈರವಿ
| ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ | |
|---|---|
| ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು | |
|
ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆ • ವೇಣು • ಪಿಟೀಲು • ಚಿತ್ರ ವೀಣ • ನಾದಸ್ವರ • ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್ ತಾಳ: ಮೃದಂಗ • ಘಟಂ • ಮೋರ್ಸಿಂಗ್ • ಕಂಜೀರ • ತವಿಲ್ ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರ • ಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ | |
| ಸಂಗೀತಕಾರರು | |
ಆನಂದಭೈರವಿ ಅಥವಾ ಆನಂದ ಭೈರವಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ-(ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ) ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮಧುರ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಈ ರಾಗವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಗೀತಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆನಂದಂ (ಸಂಸ್ಕೃತ) ಎಂದರೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ರಾಗಂ ಕೇಳುಗರಿಗೆ ಸಂತೋಷದ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.
ಇದು ೨೦ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗಂ ನಟಭೈರವಿಯ ಜನ್ಯ ರಾಗ.
ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಇದರ ಆರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಕೆಳಕಂಡಂತಿದೆ (ಬಳಸಿದ ಸಂಕೇತಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ನೋಡಿ):
- ಆರೋಹಣ : ಸ ಗ₂ ರಿ₂ ಗ₂ ಮ₁ ಪ ದ₂ ಪ ಸ
- ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ₂ ದ₂ ಪ ಮ₁ ಗ₂ ರಿ₂ ಸ
( ಚತುಶ್ರುತಿ ರಿಷಭ, ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ, ಚತುಶ್ರುತಿ ಧೈವತ, ಕೈಶಿಕಿ )
ಇದು <i id="mwPw">ಸಂಪೂರ್ಣ</i> ರಾಗ - ರಾಗ ಎಲ್ಲಾ ೭ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗವಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ವಕ್ರ ಪ್ರಯೋಗ ಹೊಂದಿದೆ (ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ಸ್ವರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ರಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅನ್ಯ ಸ್ವರ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಅನ್ಯ ಸ್ವರವು ರಾಗದ ಕೆಲವು ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ದೈವತ (ದ1) ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. [೧] ಆನಂದಭೈರವಿ ರಾಗವೂ ಸಹ ಭಾಷಾಂಗ ರಾಗವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅನ್ಯ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ರಾಗದ ಅನ್ಯ ಸ್ವರವು ಅದರ ಮೇಳಕರ್ತದ (ಪೋಷಕ ರಾಗ) ಆರೋಹಣ ಅಥವಾ ಅವರೋಹಣಕ್ಕೆ ಸೇರದ ಸ್ವರವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ( ರಾಗ ಆಲಾಪನ, ಕಲ್ಪನಾಸ್ವರಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಸ್ವರ ಗುಚ್ಛಗಳು ). ಇದನ್ನು "ರಕ್ತಿ" ರಾಗ (ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುಮಧುರ ವಿಷಯದ ರಾಗ) ಎಂದೂ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸ್ವರ ಗುಚ್ಛಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆನಂದಭೈರವಿ ಯ ಮೂರು ಅನ್ಯ ಸ್ವರಗಳು: ಅಂತರ ಗಂಧಾರ-ಗ೩, ಶುದ್ಧ ದೈವತ -ದ೧ ಮತ್ತು ಕಾಕಲಿ ನಿಷಾಧ ನಿ3. [೧] ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅನ್ಯ ಸ್ವರಗಳು ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ ( ಆರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ). "ಗ3" "ಮ ಪ ಮ ಗ ಗ ಮ" ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು "ದ1" "ಗ ಮ ಪ ದ" ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಎರಡಕ್ಕಿಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ, "ನಿ3" "ಸ ದ ನಿ ಸ" ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ತ್ಯಾಗರಾಜ ಮತ್ತು ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರು ತಮ್ಮ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅನ್ಯ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. </link>
ಆನಂದಭೈರವಿಯು ಮನೋಧರ್ಮದಲ್ಲಿ (ಪ್ರದರ್ಶಕರಿಂದ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಯಿಲ್ಲದ ಸುಧಾರಣೆಗಳು) ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸ್ವರ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾದರಿಗಳೆಂದರೆ "ಸ ಗ ಗ ಮ", "ಸ ಪ", ಮತ್ತು "ಸ ಗ ಮಾ ಪ" . ಸಂಗೀತಗಾರನಿಗೆ ನಿಷಾದದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಉಳಿಯಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣವು ಅದನ್ನು ರೀತಿಗೌಳದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಮಿತ್ರ ರಾಗಗಳು (ಸದೃಶವಾದ) ರೀತಿ ಗೌಳ ಮತ್ತು ಹುಸೇನಿ .
ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆನಂದಭೈರವಿ ಶ್ಯಾಮ ಶಾಸ್ತ್ರಿಯವರ ನೆಚ್ಚಿನ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅವರು ಇದನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯ ರಾಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಈ ರಾಗಕ್ಕೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ರೂಪವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧] ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಆನಂದಭೈರವಿಯ ಸಮಕಾಲೀನ ಶ್ಯಾಮ ಶಾಸ್ತ್ರಿಯವರ "ಮರಿವೆರೆ ಗತಿ". "ಮಾರಿವೆರೆ" ಮತ್ತು "ಓ ಜಗದಂಬಾ" ನಲ್ಲಿ ಶ್ಯಾಮ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಅನ್ಯ ಸ್ವರ "ಗ(2)" ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ತ್ಯಾಗರಾಜರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಬದಲಾವಣೆಯ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಮ್ಮೆ ಅವರು ಕೂಚಿಪುಡಿ ಭಾಗವತ ಕಲಾವಿದರ ನೃತ್ಯ-ನಾಟಕ ವಾಚನಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರಗಳಾದ ರಾಧಾ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನ ನಡುವಿನ ಲಾವಣಿ, ಮತ್ತು ಅವರು ಅವರ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೊಗಳಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆನಂದ ಭೈರವಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಹೊಂದಿಸಲಾದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಾಡು ಮಥುರಾ ನಗರಿಲೋ. . ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡ ತ್ಯಾಗರಾಜರು ಅವರು ಅಪೇಕ್ಷಿಸಬಹುದಾದ, ತಾನು ನೀಡಬಹುದಾದ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಲು ಮುಂದಾದರು . ಬಹಳ ಯೋಚಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ರಾಗಂ ಆನಂದ ಭೈರವಿಯನ್ನೇ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಕೇಳಿದರು (ಅಂದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ಆ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ), ಆದ್ದರಿಂದ ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೂ ತ್ಯಾಗರಾಜ ಅಥವಾ ಆನಂದ ಭೈರವಿ ಪರಂಪರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಅಂದರೆ ಅವರು ಇದರೊಂದಿಗೆ ಕೂಚಿಪುಡಿ ನೃತ್ಯಗಾರರನ್ನೂ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
- ವೀಣಾ ಕುಪ್ಪಯ್ಯರ್ ಅವರಿಂದ ಸಾಮಿ ನಿ ಪೈ ಅಡತಾಳವರ್ಣಂ
- ಸಂಯೋಜಕ ರಾಜನ್‌ರಿಂದ ಯಾತುಮ್ ಊರೆ ಗೀತೆ ( ಕನಿಯನ್ ಪುಂಗುಂದ್ರನಾರ್ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ) ಸಂಧಮ್‌ನಿಂದ 10 ನೇ ವಿಶ್ವ ತಮಿಳು ಸಮ್ಮೇಳನದ ಥೀಮ್ ಹಾಡು : ಸಿಂಫನಿ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ತಮಿಳು ಮೀಟ್ಸ್
- ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರಿಂದ ಪಾವನಸುಗುಣ ಆದಿತಾಳವರ್ಣಂ
- ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಪೊನ್ನಯ್ಯ ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ Sakhiye intha velayil ಪದವರ್ಣಂ
- ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಅನ್ನಮಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಇಟ್ಟಿ ಮುದ್ದುಲ್ಅಡಿಬಳುದೆದವಡೆ
- ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಅನ್ನಮಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಕಾಮತಿ ಸುಕ್ರವರಾಮು
- ನೀನೆ ದಯಾಳು, ವೀರ ಹನುಮ ಬಾಹು, ಹೊಡಿ ನಗಾರಿ ಮೇಲೆ, ಸುಮ್ಮನೆ ಬರುವೆ ಮುಕ್ತಿ, ಶ್ರೀನಿವಾಸ ನೀನೆ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪುರಂದರದಾಸರಿಂದ
- ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಪಾದರಾಜರಿಂದ ಲಾಲಿ ಗೋವಿಂದ ಲಾಲಿ
- ಪಲಯಚ್ಯುತ ಪಲಯಾಜಿತ, ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ವಾದಿರಾಜ ತೀರ್ಥರಿಂದ
- ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರ ಕುಚೇಲಉಪಾಕ್ಯಾನಂ ನಿಂದ ಸ್ಮರಸಿ ಪುರಗುರು
- ಕಮಲಸುಲೋಚನ, ಜನಪ್ರಿಯ ಗೀತಂ
- ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಭದ್ರಾಚಲ ರಾಮದಾಸು ಅವರ ಪಲುಕೆ ಬಂಗಾರಮಾಯೆನ
- ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗರಾಜರ ಆದಿ ತಾಳಂನಲ್ಲಿ ನೈಕ್ ತೇಲಿಯಕ
- ಮಾರಿವೆರೆ ಗತಿ, ಓ ಜಗದಂಬಾ, ಪಾಹಿ ಶ್ರೀಗಿರಿಜಸುತೆ, ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಶ್ಯಾಮ ಶಾಸ್ತ್ರಿಯವರ ಹಿಮಾಚಲ ತನಯ
- ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರಿಂದ ಮಾನಸ ಗುರುಗುಹ, ದಂಡಾಯುಧಪಾಣಿಂ, ಕಮಲಾಂಬ ಸಂರಕ್ಷತು, ಆನಂದೇಶ್ವರೇನ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗರಾಜ ಯೋಗ ವೈಭವ
- ಶೃಂಗಾರ ವೇಲವನ್ ವಂಧನ್, ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಪಾಪನಾಸಂ ಶಿವನ್ ಅವರಿಂದ
- ಕೃಷ್ಣ ಕರುಣಾ, ಪಾಹಿ ತರಕ್ಷುಪುರಾಲಯ, ವಾರಿಜಾ ವದನ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರಿಂದ
- ಮನ್ನಾರ್ಗುಡಿ ಸಾಂಬಶಿವ ಭಾಗವತರಿಂದ ಭಾರತಿ ಪಂಕಜ
- ಮಲಯಾಳಂನಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರ ಮೂರು ಪದಗಳು ಪೂಂತೇನ್ ನೆರ್ಮೋಳಿ, ಬಾಲಿಕೆ ಮೋಹಮ್, ಮಾನಿನಿ ವಾಮಾತಾ
- ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರಿಂದ ಧಿಂ ಧಿಂ ಧಿಂ ತಿಲ್ಲಾನ
- ಮಲಯಾಳಂನಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರಿಂದ ಆಂದೋಲಿಕಾ ವಾಹನ (ಉತ್ಸವಪ್ರಬಂಧಂ).
- ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಪೆರಿಯಸಾಮಿ ತೂರನ್ ಅವರಿಂದ ಸಾಮಗಾನಪ್ರಿಯೆ
- ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಮಜವೈ ಚಿದಂಬರ ಭಾರತಿಯವರ ಪೂ ಮೆಲ್ ವಲರುಮ್ ಅನ್ನೈಯೆ
- ಕಲ್ಯಾಣಿ ವರದರಾಜನ್ ಅವರಿಂದ ರಘುದ್ವಹ ದಾಸ
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| Song | Movie | Composer | Singer |
|---|---|---|---|
| Poi Vaa Magale | Karnan | Viswanathan–Ramamoorthy | Soolamangalam Rajalakshmi |
| Sri Janakidevi Semmantham | Missiamma | S. Rajeswara Rao | P. Leela, P. Susheela |
| Aagaya Pandhalile
(Ragamalika:Anandhabhairavi, Kharaharapriya, Shree, Mathyamavathi) |
Ponnunjal | M. S. Viswanathan | T. M. Soundararajan, P. Susheela |
| Nalvazhvu Naamkaana | Veettuku Veedu | P. Susheela | |
| Naan Atchi Seithuvarum | Aathi Parasakthi | K. V. Mahadevan | |
| Chittu Pole Muthu Pole | Iniya Uravu Poothathu | Illayaraja | K.S. Chitra |
| Paarthale Theriyaatha | Sri Raghavendrar | Manorama | |
| Thevai Indha Paavai(Charanam only) | Andha Oru Nimidam | S. P. Balasubrahmanyam, S. P. Sailaja | |
| Thangamey Enga Kongunattuku | Madurai Veeran Enga Saami | K. S. Chithra, Arunmozhi | |
| Ponnu Velayara | Periya Marudhu | K. S. Chithra, Mano | |
| Karava madu moonu(last Charanam only) | Magalir Mattum | S. P. Balasubrahmanyam, S. Janaki | |
| Senguruvi Senguruvi | Thirumoorthy | Deva | |
| Konjanaal poru Thalaiva | Aasai | Hariharan | |
| Kalyaanam Kalyaanam | Vaidehi Kalyanam | Sunanda | |
| Vannakkolu Paaru | Karayai Thodatha Alaigal | Chandrabose | Vani Jairam |
| Mettu Podu | Duet | A. R. Rahman | S. P. Balasubrahmanyam |
| Anbendra Mazhaiyile | Minsara Kanavu | Anuradha Sriram | |
| Nadhiye Nadhiye | Rhythm | Unni Menon | |
| Mel Isaiyae | Mr. Romeo | Unni Menon, Swarnalatha, Srinivas, Sujatha | |
| Telephone Manipol(Charanam only) | Indian | Hariharan, Harini | |
| Kallori Salai(starting portion only) | Kadhal Desam | Hariharan, A. R. Rahman,Aslam Mustafa | |
| Kanne Kannaana Kanna | Pennukku Yar Kaval | Ramesh Naidu | S. Janaki |
| Chudithar Aninthu | Poovellam Kettuppar | Yuvan Shankar Raja | Hariharan, Sadhana Sargam |
| Devathai Vamsam | Snegithiye | Vidyasagar | K.S. Chitra |
| Partha Muthalnale | Vettaiyaadu Vilaiyaadu | Harris Jayaraj | Unni Menon, Bombay Jayashree |
| Pudichirukku | Saamy | Hariharan, Mahathi,Komal Ramesh | |
| Kummiyadi | Chellamae | Sandhya | |
| Azhiyilae | Dhaam Dhoom | Haricharan | |
| Naanaga Naan | Gambeeram | Mani Sharma | Vijay Yesudas, Sujatha Mohan |
| Neeye En Thaaye | Maraikkayar: Arabikadalin Singam | Ronnie Raphael | Sreekanth Hariharan, Reshma Raghavendra |
ಆಲ್ಬಮ್
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| ಹಾಡು | ಆಲ್ಬಮ್ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
|---|---|---|---|
| ಯಾದುಮ್ ಉರೇ ಗೀತೆ | ಸಂದಂ | ರಾಜನ್ ಸೋಮಸುಂದರಂ | ಕಾರ್ತಿಕ್, ಬಾಂಬೆ ಜಯಶ್ರೀ |
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ರಾಗಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ