ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಒರಟುಕಾಲು ಡೇಗೆ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
Rough-legged buzzard
Conservation status
Scientific classification e
Unrecognized taxon (fix): Buteo
ಪ್ರಜಾತಿ:
B. lagopus
Binomial name
Buteo lagopus
(Pontoppidan, 1763)
Subspecies
  • B. l. lagopus - (Pontoppidan, 1763)
  • B. l. menzbieri - Dementiev, 1951
  • B. l. kamtschatkensis - Dementiev, 1931
  • B. l. sanctijohannis - (Gmelin, JF, 1788)
Range of B. lagopus     Summer      Winter
The tail is white with a dark terminal band.
The feet are feathered.

ಒರಟುಕಾಲು ಡೇಗೆ ಪಕ್ಷಿವಂಶದ ಫಾಲ್ಕನಿಫಾರ್ಮಿಸ್ ಗಣದ ಆಕ್ಸಿ ಪಿಟ್ರಿಡಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಬ್ಯೂಟಿಯೊ ಜಾತಿಯ ಒಂದು ಪ್ರಭೇದ.

ವಿವರಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇದನ್ನು ಬಸûರ್ಡ್ಹಾಕ್ ಎಂಬ ಜನಪ್ರಿಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯುವುದುಂಟು. ಇದರ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಾಮ ಬ್ಯೂಟಿಯೊ ಲಗೋಪಸ್. ಈ ಪಕ್ಷಿಯ ಪಾದದ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಮಂಡಿಯ ಕೆಳಗೆ ಅಂದರೆ ಮೊಳಕಾಲಿನಲ್ಲಿ ಪುಕ್ಕಗಳು ಇರುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಒರಟು ಕಾಲು ಡೇಗೆ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇದರ ಹೊರಮೈ ಬಣ್ಣ ಗಾಢ ಕಂದು; ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಕೆಳಗೆ ತಿಳಿಕಂದು; ಬಾಲದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಬಿಳುಪು. ಈ ಸಾಕಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ರಾಪ್ಟೋರಿಯಲ್ ಪ್ರಭೇದವು 46-68 ಸೆ.ಮೀ (18-27 ಇಂಚು) ಉದ್ದವಿದ್ದು, ರೆಕ್ಕೆಗಳು 120 ರಿಂದ 153 ಸೆ.ಮೀ(47 ರಿಂದ 60 ಇಂಚು) ಹರಡಿರುತ್ತದೆ.[೨] [೩] ಪ್ರತಿ ವಯಸ್ಕ ಹಕ್ಕಿಗಳು 600 ರಿಂದ 1,660 ಗ್ರಾಂ (1.32 ರಿಂದ 3.66 ಪೌಂಡು) ವರೆಗೆ ತೂಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗಂಡಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಭಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೪][೫] ವಯಸ್ಕ ಹಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆಯಿಂದ ಚಳಿಗಾಲದವರೆಗೆ ತೂಕವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ, ಗಂಡು ಸರಾಸರಿ 822 ರಿಂದ 1,027 ಗ್ರಾಂ (1.812 ರಿಂದ 2.264 ಪೌಂಡ್) ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು 1,080 ರಿಂದ 1,278 ಗ್ರಾಂ (2.381 ರಿಂದ 2.818 ಪೌಂಡ್) ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.[೫][೬] ಬುಟಿಯೊ ಕುಲದ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ, ಇದು ಆರನೇ ಅತಿ ಭಾರ, ಐದನೇ ಅತಿ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ರೆಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿದೆ.[೭] ವಯಸ್ಕ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಅಳತೆಗಳಲ್ಲಿ, ರೆಕ್ಕೆಯ ಹುರಿಯು 37.2–48.3 ಸೆ.ಮೀ (14.6–19.0 ​​ಇಂಚು), ಬಾಲವು 18.6–25.5 ಸೆ.ಮೀ (7.3–10.0 ಇಂಚು) ಇರುತ್ತದೆ.[೭][೮][೯] ಪುಕ್ಕಗಳು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಕಂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಸ್ಪೆಕ್ಲಿಂಗ್ ಅನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.[೨] ವಿಶಾಲವಾದ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಎದೆಯ ಪಟ್ಟಿಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಗರಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಿಳಿಯ ರೆಕ್ಕೆಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾದ ಚೌಕಾಕಾರದ ಕಪ್ಪು ಕಾರ್ಪಲ್ ಪ್ಯಾಚ್ ಬೆಳಕಿನ ಮಾರ್ಫ್ ಹಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾದ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ[೨] ಲೈಟ್ ವರ್ಸಸ್ ಡಾರ್ಕ್ ಮಾರ್ಫ್ಸ್, ಗಂಡು ವಿರುದ್ಧ ಹೆಣ್ಣು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕರು ವರ್ಸಸ್ ಹರೆಯದ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪುಕ್ಕಗಳ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಪುಕ್ಕಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅನುಭವದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ[೫] ಅದರ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ನಾರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಲೆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಜಾರ್ಡ್ (ಬ್ಯುಟಿಯೊ ಬ್ಯುಟಿಯೊ) ಮತ್ತು ಕೆಂಪು-ಬಾಲದ ಗಿಡುಗ (ಬ್ಯುಟಿಯೊ ಜಮೈಸೆನ್ಸಿಸ್), ಇದು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ, ಆದರೂ ಎರಡನೆಯದನ್ನು ಮೀರಿಸಬಹುದು.

ಅದರ ಪಾದಗಳು ಅದರ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ವಲಯದ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ರೂಪಾಂತರವಾಗಿ ಕಾಲ್ಬೆರಳುಗಳಿಗೆ ಗರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇದರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ; ಬುಟಿಯೊ ಎಂಬ ಕುಲದ ಹೆಸರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಜಾರ್ಡ್‌ನ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಲಾಗೋಪಸ್, ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್ ಲಾಗೊ (λαγως) ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದರರ್ಥ "ಮೊಲ" ಮತ್ತು ಪೌಸ್ (πους), "ಪಾದ".[೧೦][೧೧] ಅದರ ಟ್ಯಾಲನ್‌ಗಳು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದು, ಬೇಟೆಯ ತಮ್ಮ ಆದ್ಯತೆಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಎಲ್ಲಾ ಗರಿಗಳಲ್ಲಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಗಾಢವಾದ ಸಬ್ಟರ್ಮಿನಲ್ ಪಟ್ಟೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉದ್ದವಾದ ಬಿಳಿ ಬಾಲದ ಗರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ರೆಕ್ಕೆಯ ತುದಿಗಳು ಪ್ರಾಣಿಯು ಕುಳಿತಿರುವಾಗ ಬಾಲವನ್ನು ತಲುಪಲು ಅಥವಾ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಉದ್ದವಾಗಿದೆ[೨]. ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಜಾರ್ಡ್ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ-ಕಾಣಬಹುದು, ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಉದ್ದ-ಬಾಲದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪುಕ್ಕಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು. ಒರಟು ಕಾಲಿನ ಉದ್ದ-ರೆಕ್ಕೆಯ ಮತ್ತು ನೋಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹದ್ದಿನಂತಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪು-ಬಾಲದ ಗಿಡುಗವು ದಪ್ಪನಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಗಾಢವಾದ ತಲೆ, ಅಗಲವಾದ, ಚಿಕ್ಕದಾದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು, ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಲವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ರೆಕ್ಕೆಗಳಿಗೆ ಡಾರ್ಕ್ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಂಚು (ಕಪ್ಪು ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಪ್ಯಾಚ್ ಬದಲಿಗೆ) ಮತ್ತು ಬಾಲಕ್ಕೆ ಬಿಳಿ ತಳವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. . ಫೆರುಜಿನಸ್ ಗಿಡುಗ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ, ದೊಡ್ಡದಾದ, ಹೆಚ್ಚು ಎದ್ದುಕಾಣುವ ಬಿಲ್ಲು ಮತ್ತು ಮಣಿಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಅಲ್ಪವಿರಾಮ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ-ತೆಳು ಬಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.[೧೨]

ಅದರ ಗಾತ್ರದ ಏಕೈಕ ಗಿಡುಗ (ಬಹಳ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಾಣುವ ಆಸ್ಪ್ರೇ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ತನ್ನ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಹೊಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳದ ಮೇಲೆ ಸುಳಿದಾಡುತ್ತದೆ.

ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಋತುಮಾಸದಲ್ಲಿ ಇವು ಎತ್ತರದ ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಗುಡ್ಡಗಳ ಬಂಡೆಗಲ್ಲು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಗೂಡುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ 2-5 ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ಮರಿ ಮಾಡುವುವು. ಈ ಡೇಗೆ ಉತ್ತರ ಯುರೋಪಿನಿಂದ ಬ್ರಿಟನ್ ದೇಶಕ್ಕೆ ಬಂದು ಚಳಿಗಾಲವನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತದೆ. ಮಿಕ್ಕ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಸೈಬೀರಿಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕೆನಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವುದು. ಬ್ರಿಟನ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಭೇದವಾದ ಬ್ಯೂಟಿಯೊ ಬ್ಯೂಟಿಯೊವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಸóರ್ಡ್ ಎನ್ನುವರು. ಈ ಪ್ರಭೇದವೂ ಒರಟುಕಾಲು ಡೇಗೆಯೂ ಯುರೋಪಿನಿಂದ ಜಪಾನಿನವರೆಗೂ ಹರಡಿವೆ.

ಆಹಾರ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ಡೇಗೆಗಳು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಸಣ್ಣ ಸ್ತನಿಗಳನ್ನೂ ಕೆಲವು ಸಾರಿ ದುಂಬಿಗಳನ್ನೂ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನೂ ಬೇಟೆಯಾಡುವುವು. ಇವುಗಳ ಮಿಕ್ಕೆಲ್ಲ ವ್ಯವಹಾರಗಳೂ ಇತರ ಡೇಗೆಗಳಂತೆಯೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. BirdLife International (2016). "Buteo lagopus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T22695973A93536293. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22695973A93536293.en. Retrieved 19 November 2021.
  2. ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ Bechard, M.J.; Swem, T.R. (2002). "Rough-legged Hawk (Buteo lagopus)". In Poole, A.; Gill, F. (eds.). The Birds of North America. Philadelphia, PA: The Birds of North America, Inc.
  3. Porter, R.F. (1990). Flight Identification of European Raptors (Third ed.). Academic Press. ISBN 978-0-85661-027-1.
  4. Dunning, John B. Jr., ed. (1992). CRC Handbook of Avian Body Masses. CRC Press. ISBN 978-0-8493-4258-5.
  5. ೫.೦ ೫.೧ ೫.೨ Brown, L.; Amadon, D. (1968). Eagles, hawks, and falcons of the world. Vol. 2. New York: McGraw-Hill.
  6. Snyder, N.F.R.; Wiley, J.W. (1976). "Sexual size dimorphism in hawks and owls of North America". Ornithological Monographs. The American Ornithologists' Union (20): i–96. doi:10.2307/40166710. JSTOR 40166710.
  7. ೭.೦ ೭.೧ Ferguson-Lees, J.; Christie, D. (2001). Raptors of the World. London: Christopher Helm. ISBN 0-7136-8026-1.
  8. Cade, Tom J. (1955). "Variation of the Common Rough-Legged Hawk in North America" (PDF). The Condor. 57 (6): 313–346. doi:10.2307/1364791. JSTOR 1364791.
  9. Friedmann, H. (1950). "The birds of Middle and North America". U.S. National Museum Bulletin (50).
  10. Audet, Alexandra M.; Robbins, C. Brian; Larivière, Serge (26 December 2002). "Alopex lagopus – Remarks" (PDF). Mammalian Species. Northampton, MA: Smith College. 713: 5. doi:10.1644/1545-1410(2002)713<0001:al>2.0.co;2. S2CID 198969139. Retrieved 4 June 2011.
  11. Jobling, James A (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. pp. 81, 217. ISBN 978-1-4081-2501-4.
  12. ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Cite AllAboutBirds

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಲೇಖನದ ವಿಷಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ: