ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ
ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ (ಎಲ್‌ಒ‌ಸಿ) ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಎರಡು ದೇಶಗಳ ಅಥವಾ ಸೈನ್ಯಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವಿರುವ ವಿಭಜನಾ ಗಡಿ.
ಆದರೆ ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿರುವ ಸೈನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಗಡಿಯನ್ನು ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಯುದ್ಧವಿರಾಮ ಗಡಿಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೭೨ರ ಶಿಮ್ಲಾ ಒಪ್ಪಂದದ ನಂತರ ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ (ಎಲ್‌ಒ‌ಸಿ) ಎಂದು ನಾಮಾಂಕಿತವಾಯಿತು. ಭಾರತವು ತನ್ನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಎಂದು ಹಾಗು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಕ್ರಮಿತ ಕಾಶ್ಮೀರ (ಪಿ‌ಒ‌ಕೆ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ತನ್ನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಕಾಶ್ಮೀರ (ಆಜಾದ್ ಕಶ್ಮೀರ್) ಎಂದು ಹಾಗು ಭಾರತದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಭಾರತ ಆಕ್ರಮಿತ ಕಾಶ್ಮೀರ (ಐ‌ಒ‌ಕೆ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ.
ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಗಳ ನಡುವಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಬೇಕೆಂಬ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿದೆ ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸರ್ಕಾರಗಳು ವಿರೋಧಿಸಿವೆ. ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳ್ಳಿನ ತಂತಿ ಬೇಲಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಗಳ ನಡುವೆ ಹಲವಾರು ಯುದ್ಧಗಳು ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖಾ ಭಾಗದಲ್ಲಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನೆಡೆದ ಯದ್ಧವೆಂದರೆ ೧೯೯೯ರ ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಯುದ್ಧ. ಯಾವಾಗಲೂ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಹಾಗು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೈನ್ಯೆಗಳ ನಡುವೆ ಗುಂಡಿನ ಚಕಮಕಿಗಳು ನೆಡಯುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಆಕ್ಟೋಬರ್ ೮ ೨೦೦೫ರೊಂದು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಘಟಿಸಿದ ಭೂಕಂಪದ ನಂತರ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ನೆರವು ಕಲ್ಪಿಸಲು, ಮಾನವೀಯತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಭಾರತ ಹಾಗು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಸುಮಾರು ೬೦ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಗಡಿಯನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಸಿವೆ. ಗಡಿಯನ್ನು ಐದು ಕಡೆ ಮಾತ್ರ ತೆರವುಗೊಳಿಸುವ ವಿಚಾರವಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಒದಗಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಸುಲಭವಾಗಲಿದೆ.