ಜಯಂತಿ (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ)
| ಜಯಂತಿ | |
|---|---|
| ಸಂಲಗ್ನತೆ | ದೇವಿ |
| ನೆಲೆ | ಪಾತಾಳ |
| ಸಂಗಾತಿ | ಶುಕ್ರ |
| ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು | ಜಯಂತ |
| ಮಕ್ಕಳು | ದೇವಯಾನಿ |
| ತಂದೆತಾಯಿಯರು |
|
ಜಯಂತಿ ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಪಾತ್ರ. ಅವಳು ದೇವತೆಗಳ ರಾಜ ಮತ್ತು ಸ್ವರ್ಗದ ಅಧಿಪತಿ ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿ ಶಚಿಯ ಮಗಳು.[೧]
ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದ ದೇವರು ಮತ್ತು ಅಸುರರ ಗುರುವಾದ ಶುಕ್ರನ ಪತ್ನಿ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರ ಮಿಲನದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ದೇವಯಾನಿ ಎಂಬ ಮಗಳು ಜನಿಸುತ್ತಾಳೆ.[೨] ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಜಯಂತನ ಸಹೋದರಿ ಎಂದೂ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩] ಅವಳನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಶುಕ್ರನ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತ್ನಿ ಊರ್ಜಸ್ವತಿಯೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪][೫]
ಸಾಹಿತ್ಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಜಯಂತಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಒಂದು ಘಟನೆಯ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ, ಅದು ಶುಕ್ರನೊಂದಿಗಿನ ಅವಳ ವಿವಾಹದ ಕಥೆ. ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪುನಃ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ವಾಯು ಪುರಾಣ, ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣ,[೬] ದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ,[೫] ಮತ್ತು ಪದ್ಮ ಪುರಾಣ ಸೇರಿವೆ .[೭]
ದಂತಕಥೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅಸುರರು ಬಹುತೇಕ ನಾಶವಾದರು ಎಂದು ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣವು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಚಿಂತಿತನಾದ ಅವರ ಗುರು ಶುಕ್ರನು ಕೈಲಾಸ ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಶಿವನನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಿ, ಅಸುರರನ್ನು ವಿನಾಶದಿಂದ ಕಾಪಾಡಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಶುಕ್ರನು ತೀವ್ರ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ದೇವತೆಗಳು ಉಳಿದ ಅಸುರರನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಶುಕ್ರನ ತಾಯಿ ಕಾವ್ಯಮಾತೆಯಿಂದ ನಾಶಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಕೊಲೆಯಾದ ಕಾವ್ಯಮಾತೆ ಪುನಃ ಬದುಕಿ ಬರುತ್ತಾಳೆ. ನಂತರ, ಶುಕ್ರನು ಮತ್ತೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಇದರಿಂದ ದೇವತೆಗಳ ರಾಜ ಇಂದ್ರನು ಅಸುರರು ಮತ್ತೆ ಗುಂಪುಗೂಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮತ್ತೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಚಿಂತಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಮಗಳು ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಶುಕ್ರನ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಇಂದ್ರನ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಲು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾನೆ.[೮]
ದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಇಂದ್ರನು ಜಯಂತಿಗೆ ಋಷಿಯನ್ನು ಪ್ರಲೋಭನೆಗೊಳಿಸಿ ಅವನ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಭಂಗ ತರುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಜಯಂತಿ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಈ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಅಸಂತೋಷಗೊಂಡರೂ, ಅವರ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಕೈಲಾಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾಳೆ. ಕೈಲಾಸದಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಶುಕ್ರನ ಸೇವಕಿಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ಬಾಳೆ ಎಲೆಯಿಂದ ಗಾಳಿ ಬೀಸುತ್ತಾಳೆ, ಅವನಿಗೆ ಕುಡಿಯಲು ತಂಪಾದ ಪರಿಮಳಯುಕ್ತ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಪೂಜೆಗಾಗಿ ತಾಜಾ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ದರ್ಭೆ ಹುಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಕೂಡ ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ತನ್ನ ಮೇಲಿನ ಉಡುಪನ್ನು ಬಳಸಿ ಋಷಿಗೆ ನೆರಳು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ಮಲಗಲು ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಹಾಸಿಗೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನು ನಿದ್ರಿಸುವವರೆಗೂ ಅವನಿಗೆ ಗಾಳಿ ಬೀಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಋಷಿಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಿಹಿಯಾದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಸಹ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಶುಕ್ರನ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಮುರಿಯಲು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ, ಕರ್ತವ್ಯನಿಷ್ಠ ಶಿಷ್ಯೆಯಂತೆ ಅವನಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾಳೆ.[೫]
ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಜಯಂತಿ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಶಿವನು ಶುಕ್ರನ ಮುಂದೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾಗಿ ಅವನು ಬಯಸಿದ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಸಂತೋಷಗೊಂಡ ಶುಕ್ರ ಜಯಂತಿ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಿ, ಅವಳ ಸೇವೆಗೆ ಪ್ರತಿಫಲ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಅವಳ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಅವನು ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಶುಕ್ರನು ಮಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಚಿಪ್ಪನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದರಿಂದ ಅವರ ಮದುವೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅದೃಶ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗದೆ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ.[೯] ಇತರ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಜಯಂತಿ ಶುಕ್ರನನ್ನು ತಮ್ಮ ಪ್ರೇಮ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ಮರೆಮಾಡಲು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ಮಬ್ಬು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾಳೆ.[೧೦] ಪದ್ಮ ಪುರಾಣವು ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಬದಲಿಗೆ ನೂರು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.[೧೧]
ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಶುಕ್ರನು ತನ್ನ ವಾಗ್ದಾನದಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಜಯಂತಿ ಅವನಿಗೆ ತನ್ನ ಶಿಷ್ಯರಾದ ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.[೯] ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣಗಳು ದಂಪತಿಗಳ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ದೇವಯಾನಿ ಎಂಬ ಮಗಳು ಜನಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತವೆ.[೯] ದೇವಯಾನಿಯ ಜೀವನದ ವಿವರವಾದ ವೃತ್ತಾಂತವನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಮಹಾಭಾರತವು ಅವಳು ಜಯಂತಿಯ ಮಗಳು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.[೧೨] ಆದಾಗ್ಯೂ, ದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು ಶುಕ್ರನ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತ್ನಿ ಊರ್ಜಸ್ವತಿಯ ಮಗಳು ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.[೫]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ www.wisdomlib.org (2015-10-01). "Jayanti, Jayantī, Jayamti: 32 definitions". www.wisdomlib.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-10-07.
- ↑ V. R. Ramachandra Dikshitar (1995). The Purana Index. Vol. 1. Motilal Banarsidass. p. 636. ISBN 9788120812741.
- ↑ Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. pp. 355, 760. ISBN 0-8426-0822-2.
- ↑ Dikshitar, V. R. Ramachandra (1996-01-31). The Purana Index (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 978-81-208-1273-4.
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ ೫.೨ ೫.೩ Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. pp. 355, 760. ISBN 0-8426-0822-2.Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. pp. 355, 760. ISBN 0-8426-0822-2.
- ↑ Wendy Doniger O'Flaherty (1980). The Origins of Evil in Hindu Mythology. University of California Press. pp. 125–126. ISBN 978-0-520-04098-4.
- ↑ Rajendra Chandra Hazra (1987). Studies in the Puranic Records on Hindu Rites and Customs. Motilal Banarsidass. p. 34. ISBN 978-81-208-0422-7.
- ↑ Baman Das Basu. The Matsya Puranam. The Sacred books of the Hindus. Cosmo Publications for Genesis Pub. pp. 128–136. ISBN 978-81-307-0532-3.
- ↑ ೯.೦ ೯.೧ ೯.೨ Baman Das Basu. The Matsya Puranam. The Sacred books of the Hindus. Cosmo Publications for Genesis Pub. pp. 128–136. ISBN 978-81-307-0532-3.Baman Das Basu. The Matsya Puranam. The Sacred books of the Hindus. Cosmo Publications for Genesis Pub. pp. 128–136. ISBN 978-81-307-0532-3.
- ↑ Wendy Doniger O'Flaherty (1980). The Origins of Evil in Hindu Mythology. University of California Press. pp. 125–126. ISBN 978-0-520-04098-4.Wendy Doniger O'Flaherty (1980). The Origins of Evil in Hindu Mythology. University of California Press. pp. 125–126. ISBN 978-0-520-04098-4.
- ↑ Rajendra Chandra Hazra (1987). Studies in the Puranic Records on Hindu Rites and Customs. Motilal Banarsidass. p. 34. ISBN 978-81-208-0422-7.Rajendra Chandra Hazra (1987). Studies in the Puranic Records on Hindu Rites and Customs. Motilal Banarsidass. p. 34. ISBN 978-81-208-0422-7.
- ↑ V. R. Ramachandra Dikshitar (1995). The Purana Index. Vol. 1. Motilal Banarsidass. p. 636. ISBN 9788120812741.V. R. Ramachandra Dikshitar (1995) [1951]. The Purana Index. Vol. 1. Motilal Banarsidass. p. 636. ISBN 9788120812741.