ತೆಲುಗು-ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ

Telugu-Kannada script
Kannada-Telugu script
Telugu-Kannada script; Kannada-Telugu script
	Copper plate inscriptions in Kannada–Telugu script
ಲಿಪಿ ವಿಧ	Abugida
ಕಾಲಮಾನ	7th century –14th century
ಬರವಣಿಗೆಯ ದಿಕ್ಕು	Left-to-right
ಭಾಷೆಗಳು	Kannada; Telugu; Tulu; Konkani ; Sanskrit
ಸಂಬಂದಿತ ಲಿಪಿಗಳು
ಪೋಷಕ ಬರಹ ವಿಧಗಳು	Proto-Sinaitic script Phoenician alphabet Aramaic alphabet Brahmi script Kadamba script Telugu-Kannada script; ; ; ; ;
ಉತ್ಪತಿತ ಬರಹ ವಿಧಗಳು	Kannada script, Telugu script
ಸಮಾನಾಂತರ ಬರಹ ವಿಧಗಳು	Pyu
	This article contains phonetic transcriptions in the International Phonetic Alphabet (IPA). For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA. For the distinction between [ ], / / and ⟨ ⟩, see IPA § Brackets and transcription delimiters.

This article contains Indic text. Without proper rendering support, you may see question marks or boxes, misplaced vowels or missing conjuncts instead of Indic text.

ತೆಲುಗು-ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ (ಅಥವಾ ಕನ್ನಡ-ತೆಲುಗು ಲಿಪಿ) ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ ಬಳಸಲಾಗುವ ಬರವಣಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. ಕೆಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಲಿಪಿಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಹೋಲುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಿವೆ. ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಗಳ ನಡುವಿನ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳು ಸಾತವಾಹನರು ಮತ್ತು ಚಾಲುಕ್ಯರಿಂದ ಪ್ರಭಾವ ಪಡೆಯಿತು.^[೩]

ಇತಿಹಾಸ

ದ್ರಾವಿಡ ಕುಟುಂಬವು ತೆಲುಗು, ತಮಿಳು, ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಮಲಯಾಳಂ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು ೭೩ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಶಾತವಾಹನರು ಬ್ರಾಹ್ಮಿಯನ್ನು ಇಂದಿನ ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ^[೪] ಆದರೆ ಜಾರ್ಜ್ ಬುಹ್ಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಭಟ್ಟಿಪ್ರೋಲು ಲಿಪಿಯು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಿಯ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಶಾಖೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ, ಬದಲಿಗೆ ಬುಹ್ಲರ್ ನಂಬಿರುವಂತೆ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸೆಮಿಟಿಕ್ ಮೂಲಮಾದರಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರೇಖೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ. ^[೫]೫ ರಿಂದ ೭ ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಬನವಾಸಿ ಕದಂಬರು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕದಂಬ ಲಿಪಿಯ ಆರಂಭಿಕ ರೂಪವನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ^[೬] ಚಾಲುಕ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ತೆಲುಗು ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಕಡೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದಾಗ ಅವರು ವೆಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಶಾಖೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಪೂರ್ವ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಅಥವಾ ವೆಂಗಿಯ ಚಾಲುಕ್ಯರು ನಂತರ ಕದಂಬ ಲಿಪಿಯನ್ನು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು, ಇದು ತೆಲುಗು-ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿತು, ಇದನ್ನು ೭ ನೇ ಮತ್ತು ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ನಡುವೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. . ^[೧]

೧೧೦೦ ಮತ್ತು ೧೪೦೦ ನಡುವೆ, ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಗಳು ತೆಲುಗು-ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟವು. ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಗಳೆರಡೂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ^[೭]

ಹೋಲಿಕೆ

ಕೆಳಗಿನ ವಿಭಾಗಗಳು ಆಧುನಿಕ-ದಿನದ ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಶೈಲಿಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸುತ್ತವೆ.

ವ್ಯಂಜನಗಳು

Telugu/Kannada (ISO)	IPA	Telugu/Kannada (ISO)	IPA	Telugu/Kannada (ISO)	IPA	Telugu/Kannada (ISO)	IPA	Telugu/Kannada (ISO)	IPA
క/ಕ (ka)	/ka/	ఖ/ಖ (kha)	/kʰa/	గ/ಗ (ga)	/ɡa/	ఘ/ಘ (gha)	/ɡʱa/	ఙ/ಙ (ṅa)	/ŋa/
చ/ಚ (ca)	/tʃa/	ఛ/ಛ (cha)	/tʃʰa/	జ/ಜ (ja)	/dʒa/	ఝ/ಝ (jha)	/dʒʱa/	ఞ/ಞ (ña)	/ɲa/
ట/ಟ (ṭa)	/ʈa/	ఠ/ಠ (ṭha)	/ʈʰa/	డ/ಡ (ḍa)	/ɖa/	ఢ/ಢ (ḍha)	/ɖʱa/	ణ/ಣ (ṇa)	/ɳa/
త/ತ (ta)	/t̪a/	థ/ಥ (tha)	/t̪ʰa/	ద/ದ (da)	/d̪a/	ధ/ಧ (dha)	/d̪ʱa/	న/ನ (na)	/n̪a/
ప/ಪ (pa)	/pa/	ఫ/ಫ (pha)	/pʰa/	బ/ಬ (ba)	/ba/	భ/ಭ (bha)	/bʱa/	మ/ಮ (ma)	/ma/
య/ಯ (ya)	/ja/	ర/ರ (ra)	/ɾa/	ల/ಲ (la)	/la/	వ/ವ (va)	/ʋa/	ళ/ಳ (ḷa)	/ɭa/
శ/ಶ (sa/śa)	/ʃa/	ష/ಷ (ṣa)	/ʂa/	స/ಸ (sa)	/sa/	హ/ಹ (ha)	/ha/	ఱ/ಱ (ṟa)	/ra/

/ɻa/ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಮತ್ತೊಂದು ಪರಂಪರೆಯ ವ್ಯಂಜನ ೞ/ఴ (ḻa) ಇದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲ.

ಸ್ವರಗಳು

ಸ್ವತಂತ್ರ ಸ್ವರಗಳು

Telugu/Kannada (ISO)	IPA	Telugu/Kannada (ISO)	IPA
అ/ಅ (a)	/a/	ఆ/ಆ (ā)	/aː/
ఇ/ಇ (i)	/i/	ఈ/ಈ (ī)	/iː/
ఉ/ಉ (u)	/u/	ఊ/ಊ (ū)	/uː/
ఋ/ಋ (r̥)	/ɾu/	ౠ/ೠ (r̥̄)	/ɾuː/
ఌ/ಌ (l̥)	/lu/	ౡ/ೡ (l̥̄)	/lu:/
ఎ/ಎ (e)	/e/	ఏ/ಏ (ē)	/eː/
ఒ/ಒ (o)	/o/	ఓ/ಓ (ō)	/oː/
ఐ/ಐ (ai)	/aj/	ఔ/ಔ (au)	/aw/

ಸಂಖ್ಯೆಗಳು

Digit	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Telugu	౦	౧	౨	౩	౪	౫	౬	౭	౮	౯
Kannada	೦	೧	೨	೩	೪	೫	೬	೭	೮	೯

Unicode

ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗಳ ವರ್ಣಮಾಲೆಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಯೂನಿಕೋಡ್ ಬ್ಲಾಕ್‌ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಷೆ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಫಾಂಟ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಎನ್‌ಕೋಡ್ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಎನ್‌ಕೋಡ್ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

ಇದನ್ನು ನೋಡಿ

ಕನ್ನಡ ಶಾಸನಗಳು
ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಭಾಷಾ ಇತಿಹಾಸ
ಪಲ್ಲವ ಲಿಪಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

Citations

↑ ^೧.೦ ^೧.೧ Diringer, David (1948). Alphabet a key to the history of mankind. p. 381.
↑ Salomon 1998, p. 41.
↑ "Evolution of Telugu Character Graphs". Archived from the original on 2009-09-23. Retrieved 2013-07-22.
↑ Salomon 1998, pp. 35, 40.
↑ Salomon, Richard. Indian Epigraphy. p. 57.
↑ "Epigraphical Studies in India - Sanskrit and Dravidian, Scripts used in India, Scripts Abroad". Retrieved 2013-09-06.
↑ Austin, Peter (2008). One Thousand Languages: Living, Endangered, and Lost (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). University of California Press. p. 117. ISBN 978-0-520-25560-9.

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

Salomon, Richard (1998), Indian Epigraphy: A Guide to the Study of Inscriptions in the Indo-Aryan Languages, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-509984-3

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[diringer-1] ೧.೦ ^೧.೧ Diringer, David (1948). Alphabet a key to the history of mankind. p. 381.

[FOOTNOTESalomon199841-2] Salomon 1998, p. 41.

[3] "Evolution of Telugu Character Graphs". Archived from the original on 2009-09-23. Retrieved 2013-07-22.

[FOOTNOTESalomon199835,_40-4] Salomon 1998, pp. 35, 40.

[5] Salomon, Richard. Indian Epigraphy. p. 57.

[6] "Epigraphical Studies in India - Sanskrit and Dravidian, Scripts used in India, Scripts Abroad". Retrieved 2013-09-06.

[7] Austin, Peter (2008). One Thousand Languages: Living, Endangered, and Lost (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). University of California Press. p. 117. ISBN 978-0-520-25560-9.

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]