ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ
| ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ | |
|---|---|
 ತನ್ನ ಆರೋಹಣದ ಮೇಲೆ ನರಸಿಂಹಿ | |
| ಇತರ ಹೆಸರುಗಳು | ನರಸಿಂಹಿ, ಅಥರ್ವಣ ಭದ್ರಕಾಳಿ, ಪ್ರತ್ಯನಿಗರ, ಸಿಂಹಮುಖಿ |
| ಸಂಸ್ಕೃತ | प्रत्यङ्गिरा |
| ಸಂಲಗ್ನತೆ | ಮಹಾದೇವಿ, ಚಂಡಿ, ದುರ್ಗಾ, ಕೌಶಿಕಿ, ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಲಲಿತಾ |
| ಆಯುಧ | ತ್ರಿಶೂಲ (ತ್ರಿಶೂಲ), ಡಮರು, ಕಪಾಲ, ಪಾಶಾ (ಹಗ್ಗ/ಹಾವಿನ ಹಗ್ಗ) |
| ಸಂಗಾತಿ | ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ನರಸಿಂಹ[೧] |
| ವಾಹನ | ಸಿಂಹ |
| ಗ್ರಂಥಗಳು | ದೇವಿ ಭಾಗವತ, ಕಾಳಿಕಾ ಪುರಾಣ, ಅಥರ್ವವೇದ |
ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ,ಇವಳನ್ನು ಅಥರ್ವಣ ಭದ್ರಕಾಳಿ, ನರಸಿಂಹಿ, ಸಿಂಹಮುಖಿ, ಮತ್ತು ನಿಕುಂಬಳ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವಳು ಶಕ್ತಿ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆ . ಅವಳು ನರಸಿಂಹ ಅಥವಾ ಶರಭನ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪತ್ನಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨] [೩] ತ್ರಿಪುರ ರಹಸ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಅವಳು ತ್ರಿಪುರ ಸುಂದರಿಯ ಕೋಪದ ಶುದ್ಧ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾಳನ್ನು ಅಥರ್ವ ವೇದ ಮತ್ತು ಮಾಂತ್ರಿಕ ಮಂತ್ರಗಳ ದೇವತೆಯಾದ ಅಥರ್ವಣ ಭದ್ರಕಾಳಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪] ನರಸಿಂಹಿಯು ಸಪ್ತಮಾತೃಕಾ ಮಾತೃ ದೇವತೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾಳೆ.
ದಂತಕಥೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ನರಸಿಂಹಿಯ ವಿವಿಧ ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುವ ಅನೇಕ ಹಿಂದೂ ಗ್ರಂಥಗಳಿವೆ.
ದೇವಿ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯದ ಒಂದು ಕಥೆಯಲ್ಲಿ, ನರಸಿಂಹಿಯು ಸಪ್ತಮಾತೃಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಅಥವಾ ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು (ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು) ಅತಿಕ್ರಮಿಸಿದ ಅಸುರರಾದ ಶುಂಭ ಮತ್ತು ನಿಸುಂಭರ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿದ ಏಳು ಮಾತೃ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. [೫]
ಅನೇಕ ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕೃತಯುಗದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದಿಂದ ಹೊಳೆಯುವ ಕಿಡಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ವಿಪುಲಾಸುರ ಎಂಬ ದುಷ್ಟ ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿತು. ಅಷ್ಟ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಎಂಟು ಋಷಿಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ವಿಪುಲಾಸುರನು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಿದನು. ಇದರಿಂದ ಕೋಪಗೊಂಡ ದೇವಿಯು ಪವಿತ್ರ ಕಮಲದ ಹೂವನ್ನು ಕವಚ ಅಥವಾ ಬಲವಾದ ಗುರಾಣಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದಳು. ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡ ಕಮಲವು ೫೬೫ ದಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಎಂದು ಸಹ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕವಚವು ಅಷ್ಟ ಋಷಿಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿ, ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಇದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ದೇವಿಯು ನರಸಿಂಹಿಯ ರೂಪವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ರಾಕ್ಷಸ ವಿಪುಲಾಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದಳು. [೬]
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಶಿವ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ತ್ರೇತಾಯುಗದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹತ್ತು ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯವನಾದ ನರಸಿಂಹನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಡಲಾಗದ ಅಸುರ ರಾಜ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವನ್ನು ಅವನ ದೇಹವನ್ನು ಚೂರುಚೂರು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕೊಂದನು. ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ದೇಹದಲ್ಲಿದ್ದ ದುಷ್ಟತನದಿಂದ ನರಸಿಂಹ ಕೋಪಗೊಂಡು ತಡೆಯಲಾರದೆ ಬೆಳೆದನು. ಮೂಲ ಶೈವ ಕಥೆಯು[೭] ಪ್ರಹ್ಲಾದನನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿ ವೈಕುಂಠಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗುವಂತೆ ಮನವೊಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೊನೆಗೊಂಡಾಗ, ಶಿವನು ಶರಭ ಎಂಬ ಪಕ್ಷಿ-ಮನುಷ್ಯ ಮಿಶ್ರತಳಿಯ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದನು. ಶರಭನು ನರಸಿಂಹನನ್ನು ತನ್ನ ತೋಳುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು, ಆದರೆ ನರಸಿಂಹನು ಗಂಡಭೇರುಂಡನ ರೂಪವನ್ನು ಧರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಶರಭನನ್ನು ಆವರಿಸಿದನು. ಶಿವನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಮಹಾದೇವಿಯು ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ರೂಪವನ್ನು ತಳೆದಳು ಮತ್ತು ಶರಭನ ತಲೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದಳು, ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅವನ ಸಂಗಾತಿಯಾದ ನರಸಿಂಹಿಯಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಳು. [೮]
ಮತ್ತೊಂದು ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಇಬ್ಬರು ಋಷಿಗಳು, ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ಮತ್ತು ಆಂಗೀರಸ್ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಹೆಸರಿಲ್ಲದ ಮೂಲ ಮಂತ್ರದ ಮೂಲಕ ದೇವಿಯನ್ನು ಮರು-ಶೋಧಿಸಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ, ಅವಳು ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಋಷಿಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಿಸಿ ಗೌರವಿಸಿದಳು, ಮುಂದೆ ಅವಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ದೇವಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.
'ಪ್ರತಿ' ಪದದ ಅರ್ಥ ಹಿಮ್ಮುಖ ಮತ್ತು ' ಆಂಗೀರಸ್' ಎಂದರೆ ಆಕ್ರಮಣ. ಹೀಗಾಗಿ, ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ದೇವತೆಯು ಯಾವುದೇ ಮಾಟಮಂತ್ರದ ದಾಳಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವವಳು. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ಆಕೆಯನ್ನು ಅಥರ್ವ ವೇದದ ಸಾಕಾರ ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಆಕೆಯನ್ನು ಅಥರ್ವಣ ಭದ್ರಕಾಳಿ ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯] [೧೦]
ಸಂಘ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವಳು ಕಪ್ಪು-ಸಂಕೀರ್ಣಳಾಗಿ, ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಭಯಂಕರವಾಗಿ ತೋರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ. ಸಿಂಹದ ಮುಖವನ್ನು ಕೆಂಪಾಗಿಸಿದ ಕಣ್ಣುಗಳೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಿಂಹದ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ಮಾನವ ತಲೆಬುರುಡೆಗಳ ಹಾರವನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳ ಕೂದಲು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದೆ ಮತ್ತು ಅವಳು ತ್ರಿಶೂಲವನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ. ಕುಣಿಕೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರ್ಪ, ಕೈ-ಡೋಲು ಮತ್ತು ತನ್ನ ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ತಲೆಬುರುಡೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ಶರಭನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವಳು ಅಥರ್ವಣ-ಭದ್ರ-ಕಾಳಿ ಎಂಬ ಭಿನ್ನ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳನ್ನು ವಾಮಾಚಾರದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರಭಾವಗಳ ಪ್ರಬಲ ನಿವಾರಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಧರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುವ ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಶಿಕ್ಷಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಆಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನರಸಿಂಹಿಕಾ ತನ್ನ ಸಿಂಹದ ಮನೆಯನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಸಿದಾಗ, ಅವಳು ನಕ್ಷತ್ರಗಳನ್ನು ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯] [೧೧]
ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ],_Symbol_(verso)_LACMA_M.91.128.1.jpg)
ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಂದ್ರಜಿತ್ "ನಿಕುಂಬಳ ಯಾಗ " (ನಿಕುಂಬಳ ಎಂಬುದು ದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆ, ಇದು ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ದೇವಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಹೆಸರು) [೧೨] ರಾಮ ಮತ್ತು ಅವನ ಸೈನಿಕರು ಲಂಕೆಯಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹನುಮಂತನು ಈ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಹೇಳಿದನು ಏಕೆಂದರೆ ಇಂದ್ರಜಿತ್ ಇದನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರೆ ಅವನು ಅಜೇಯನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದನು.
ಪೂಜೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಂತ್ರವು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಶಾಂತ (ಶಾಂತ), ಉಗ್ರ (ಕ್ರೋಧ), ಪ್ರಚಂಡ (ಭಯಾನಕ), ಘೋರ (ಭಯಾನಕ) ಮತ್ತು ತೀವ್ರ (ಕ್ರೂರ) ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾವನ್ನು ತೀವ್ರ ಮೂರ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ಪೂಜೆಯು ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೀಣರಾದ ಗುರುಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ ಮಾತ್ರ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. [೧೩]
ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ಜನರ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ದುಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಗಳ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ದೇವಿ ಹೋಮವನ್ನು (ಹವನ) ಅಮವಾಸ್ಯೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೪]
ಎಂಟು ರೀತಿಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಎಲ್ಲಾ ತಾಂತ್ರಿಕ ದೇವತೆಗಳಂತೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಂಟು ವಿಧದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಅವಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಬಹುದು. ಅವು ಆಕರ್ಷಕ, ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಆಕರ್ಷಿಸುವುದು, ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲುವುದು. ಆಯಾ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವ ರೀತಿಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಎಷ್ಟು ಪಠಣಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವತೆಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಆವಾಹನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ , ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೊಲ್ಲುವುದು ಮತ್ತು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಂತಾದ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಮಾಡುವವರು ಒಂದು ವೇಳೆ ಬಯಸಿದರೂ ಅದನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯] [೧೦]
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Kindler, Babaji Bob (4 July 1996). Twenty-Four Aspects of Mother Kali. ISBN 9781891893179.
- ↑ Nagar, Shanti Lal (1989). The Universal Mother (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Atma Ram & Sons. p. 71. ISBN 978-81-7043-113-8.
- ↑ Punja, Shobita (1996). Daughters of the Ocean: Discovering the Goddess Within (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Viking. p. 120. ISBN 978-0-670-87053-0.
- ↑ Dr Ramamurthy, Sri Maha Pratyangira Devi: Holy Divine Mother in Ferocious Form
- ↑ Bhattacharji, Sukumari; Sukumari (1998). Legends of Devi (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Orient Blackswan. ISBN 978-81-250-1438-6.
- ↑ Nagar, Shanti Lal (2007). Śiva-mahāpurāṇa: Māhātmyam, Vidyeśvara saṁhitā, Rudra saṁhitā (Sr̥ṣṭi khaṇḍa, Satī khaṇḍa and Pārvatī khaṇḍa) (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Parimal Publications. ISBN 978-81-7110-298-3.
- ↑ Swami, Bodhasarananda (2016-03-02). Stories from the Bhagavatam (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Advaita Ashrama. ISBN 978-81-7505-814-9.
- ↑ Session, Indian Art History Congress (2000). Proceedings of the ... Session of Indian Art History Congress (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Indian Art History Congress.
- ↑ ೯.೦ ೯.೧ ೯.೨ Max Muller The Hymns of the Atharva-Veda: The Sacred Books of the East V42
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ Teun Goudriaan Maya: Divine And Human
- ↑ Benoytosh Bhattacharyya THE INDIAN BUDDHIST ICONOGRAPHY
- ↑ "Sri Maha Pratyangira Devi: The Goddess to Counter Black Magic". Indiadivine.org. Archived from the original on 2015-03-19. Retrieved 2014-06-14.
- ↑ Ajit Mookerjee KALI Brill Archive 1988
- ↑ "Pratyangira Devi Homa". nanjangud.info. Archived from the original on 2020-01-27. Retrieved 2016-01-17.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- http://www.astrologypredict.com/special-category.php?page=Pratyangira%20Devi%20-%20Protect%20us%20from%20all%20Terrible
- http://ekatvam.org/about-ekatvam/sri-maha-pratyangira-devi.html Archived 2017-10-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ನಂಜನಗೂಡಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ದೇವಿ Archived 2020-01-27 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ಚೆನ್ನೈನ ಶೋಲಿಂಗನಲ್ಲೂರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಂಗಿರಾ ದೇವಿ Archived 2021-02-27 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
[[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]