ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಲಯಗಳು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಲಯಗಳು ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು[] ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ ಏಳು ಅತಿಕ್ರಮಿಸುವ ವಲಯಗಳಾಗಿವೆ.[] ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಲಯಕ್ಕೂ ಒಂದು ವಲಯ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.[] ಹೆಚ್ಚಿನ ವಲಯ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ೧೯೮೫ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿಯವರು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೮೬-೮೭ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. "ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ವಿಕಸನಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸುವುದು" ಅವರ ಘೋಷಿತ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.[]

ಹಿಂದೆ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದ ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ನಗರವನ್ನು "ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಧಾನಿ" ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[][]

ವಲಯಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರತಿ ವಲಯವು ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ವಲಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಅನೇಕ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದರೆ, ವಲಯ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯ ಉಪವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುವ ವಲಯಗಳ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರತಿ ವಲಯ ಕೇಂದ್ರವು ಸಮಾರಂಭಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಇತರ ವಲಯಗಳಿಂದ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತದ ಇತರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡ-ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸಹ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ವಲಯ ವಲಯ ಕೇಂದ್ರ ವಿಸ್ತಾರ
ಉತ್ತರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ಉತ್ತರ ವಲಯದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಪಟಿಯಾಲ, ಪಂಜಾಬ್ ಚಂಡೀಗಢ, ಹರಿಯಾಣ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ, ಲಡಾಖ್, ಪಂಜಾಬ್, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ[]
ಉತ್ತರ ಮಧ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ಉತ್ತರ-ಮಧ್ಯ ವಲಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಪ್ರಯಾಗ್ರಾಜ್, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಬಿಹಾರ, ದೆಹಲಿ, ಹರಿಯಾಣ, ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ[]
ಪೂರ್ವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ಪೂರ್ವ ವಲಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಅಂಡಮಾನ್ ಮತ್ತು ನಿಕೋಬಾರ್ ದ್ವೀಪಗಳು, ಅಸ್ಸಾಂ, ಬಿಹಾರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಮಣಿಪುರ, ಒಡಿಶಾ, ಸಿಕ್ಕಿಂ, ತ್ರಿಪುರ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ[]
ಈಶಾನ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ಉತ್ತರ-ಮಧ್ಯ ವಲಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಚುಮೌಕೆಡಿಮಾ, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಅಸ್ಸಾಂ, ಮಣಿಪುರ, ಮೇಘಾಲಯ, ಮಿಜೋರಂ, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಸಿಕ್ಕಿಂ, ತ್ರಿಪುರ[೧೦][೧೧]
ದಕ್ಷಿಣ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ತಂಜಾವೂರು, ತಮಿಳುನಾಡು ಅಂಡಮಾನ್ ಮತ್ತು ನಿಕೋಬಾರ್ ದ್ವೀಪಗಳು, ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಕೇರಳ, ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ, ಪುದುಚೇರಿ, ತಮಿಳುನಾಡು, ತೆಲಂಗಾಣ[೧೨]
ದಕ್ಷಿಣ ಮಧ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ದಕ್ಷಿಣ-ಮಧ್ಯ ವಲಯದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ನಾಗ್ಪುರ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಗೋವಾ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ತೆಲಂಗಾಣ[೧೩]
ಪಶ್ಚಿಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಲಯ ಪಶ್ಚಿಮ ವಲಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಉದಯಪುರ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ದಾದ್ರಾ ಮತ್ತು ನಗರ ಹವೇಲಿ ಮತ್ತು ದಮನ್ ಮತ್ತು ದಿಯು, ಗೋವಾ, ಗುಜರಾತ್, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ರಾಜಸ್ಥಾನ

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. "Zonal Cultural Centers". Ministry of Culture. Archived from the original on 2011-08-08.
  2. West Zone Culture Center, West Zone Culture Centre, retrieved 2010-12-15, ... West Zone Cultural Centre (WZCC) with its headquarters at Udaipur is one of the seven Zonal Cultural Centres set up during 1986–87, under the direct initiative of the Ministry of Human Resource Development, Govt. of India ...
  3. South Zone Culture Center: Other Zones, South Zone Culture Centre, archived from the original on 2011-03-03, retrieved 2010-12-15, ... North East Zone Cultural Centre – Nagaland – Assam, Tripura, Manipur, Arunachal Pradesh, Nagaland & Meghalaya ...
  4. North Zone Culture Center, North Zone Culture Centre, retrieved 2010-12-15, ... Rajiv Gandhi inaugurated the North Zone Cultural Center on 6th Nov. 1985 the then Prime Minister of India ... one of the seven cultural centers established in the country to strengthen the ancient roots of Indian Culture and evolve and enrich composite National Culture ... Punjab, Haryana, Himachal Pradesh, Jammu & Kashmir, Uttrakhand, Rajasthan & Chandigarh (U.T.) ...
  5. "Kolkata-the cultural capital of India". Archived from the original on 2013-12-03. Retrieved 2015-04-25.
  6. Pielou, Adrianne (March 4, 2011). "India: Calcutta, the capital of culture". The Daily Telegraph. Archived from the original on November 16, 2013.
  7. "North Zone Cultural Centre". culturenorthindia. Retrieved 22 November 2021.
  8. "NCZCC – North Central Zone Cultural Centre, Prayagraj, Uttar Pradesh". nczcc. Retrieved 22 November 2021.
  9. "Eastern Zonal Cultural Centre". www.ezcc-india.org. Archived from the original on 15 January 2022. Retrieved 22 November 2021.
  10. "North East Zonal Cultural Centre". www.nezccindia.org.in. Retrieved 22 November 2021.
  11. "Govt notifies jurisdiction for three new districts". MorungExpress. Retrieved 7 April 2022.
  12. "Inauguration of SĀDHANĀ". szccindia.org (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 22 November 2021.
  13. "Application for solo exhibition at Raja Ravi Verma Art gallery, Nagpur" (docx). South Central Zone Cultural Center. p. 4. Retrieved 25 May 2017.


ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]