ಮೀರಾ ಮುಖರ್ಜಿ
ಮೀರಾ ಮುಖರ್ಜಿ (೧೯೨೩-೧೯೯೮) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಶಿಲ್ಪಿ ಮತ್ತು ಲೇಖಕಿ, ಪ್ರಾಚೀನ ಬಂಗಾಳಿ ಶಿಲ್ಪ ಕಲೆಗೆ ಆಧುನಿಕತೆಯನ್ನು ತರಲು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ನವೀನ ಕಂಚಿನ ಎರಕಹೊಯ್ದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ, ಕಳೆದುಹೋದ ಮೇಣದ ಎರಕಹೊಯ್ದವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಧೋಕ್ರಾ, ವಿಧಾನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಇವರು ಛತ್ತೀಸ್ಗಢದ ಬಸ್ತಾರ್ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ತರಬೇತಿ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿತರು.ಇವರು ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪದ್ಮಶ್ರೀಯ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]೧೯೨೩ ರಲ್ಲಿ ಕೋಲ್ಕತಾದ ದ್ವಿಜೇಂದ್ರಮೋಹನ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಮತ್ತು ಬಿನಾಪಾನಿ ದೇವಿ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಮೀರಾ ಮುಖರ್ಜಿ, ಅಬನೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಓರಿಯೆಂಟಲ್ ಆರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಲೆಯ ಆರಂಭಿಕ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ೧೯೪೧ ರ ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯವರೆಗೂ ಇದ್ದರು. ವಿವಾಹವು ಅಲ್ಪಕಾಲಿಕವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಮುಖರ್ಜಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಲಾ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಲಾ ಮತ್ತು ಕರಕುಶಲ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯ ದೆಹಲಿ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್ (ಇಂದಿನ ದೆಹಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ) ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆಯಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಪಡೆದರು.ನಂತರ, ಅವರು ೧೯೫೧ ರಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿನಿಕೇತನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಇಂಡೋನೇಷಿಯಾದ ಕಲಾವಿದ ಅಫಂಡಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ , ಮ್ಯೂನಿಚ್‌ನ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಜರ್ಮನ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಪಡೆದರು.ಟೋನಿ ಸ್ಟಾಡ್ಲರ್ ಮತ್ತು ಹೆನ್ರಿಚ್ ಕಿರ್ಚ್ನರ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು . ಮುಖರ್ಜಿಯವರನ್ನು ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರಿಂದ ಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. [೧] ಅವರು ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು ಮತ್ತು ಕುರ್ಸಿಯಾಂಗ್‌ನ ಡೌಹಿಲ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ೧೯೫೯ ರವರೆಗೆ ಇದ್ದರು. ಇಲ್ಲಿಂದ, ಅವರು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಪ್ರಾಟ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಶಾಲೆಗೆ ತೆರಳಿದರು ಮತ್ತು 1960 ರಲ್ಲಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಕಲಿಸಿದರು. [೨] [೩]
ವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ಮಧ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲೋಹ-ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ಕರಕುಶಲ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ASI) ನಿಂದ ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ೧೯೬೧ ರಿಂದ ೧೯೬೪ ರವರೆಗೆ, ಅವರು ASI ನಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದಾದ್ಯಂತ ಲೋಹದ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ಮೇಲೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಪ್ರಯಾಣವು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರ ಹೃದಯಭಾಗದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿತು. ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದೊಂದಿಗೆ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಸಂಗಮವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಹಿರಿಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಇವರು ಪ್ರಭಾಶ್ ಸೇನ್ ಮತ್ತು ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯರಂತಹ 'ಜೀವಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ' ಪ್ರವರ್ತಕರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು. [೪]
ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ದಾಖಲೀಕರಣವು ಕ್ರಮೇಣ ಅವರನ್ನು 'ಕಲಾವಿದ-ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ'ರನ್ನಾಗಿಸಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಜಾನಪದ ಕಲೆಯ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು . ಭಾರತದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳ ಕಡೆಗೆ ಇವರ ಒಲವು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಡ್ಲರ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿತ್ತು. ಇವರು ಮೀರಾ ಅವರ ಕಲೆಗೆ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ, ಅವರ ಸ್ವಂತ ದೇಶದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. [೪]
ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ಛತ್ತೀಸ್ಗಢದ ಬಸ್ತಾರ್‌ನ ಬುಡಕಟ್ಟು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಧೋಕ್ರಾ ಎರಕದ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು.
೧೯೭೦ ಮತ್ತು ೮೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಜರ್ಮನಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [೪]
ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕೆಲವೇ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಅವರು ಕಳಿಂಗದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ, ಭೂಮಿಯ ವಾಹಕಗಳು, ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸ್ಮಿತ್‌ಗಳು, ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಗು, ಸೃಷ್ಟಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಸೇನ್‌ಗುಪ್ತಾ ಅವರ ವದಂತಿ ಮತ್ತು ಭಾವಚಿತ್ರದಂತಹ ಅನೇಕ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೫] ಆಕೆಯ ಸೃಷ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶೋಕನನ್ನು ನವದೆಹಲಿಯ ITC ಮೌರ್ಯ ನಂದಿಯಾ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. [೬] ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಕ್ರಿಸ್ಟೀಸ್ [೭] ಮತ್ತು ಅಮೂಲ್ಯವಾದಂತಹ ಅನೇಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹರಾಜುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. [೮] ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಕಥೆಗಳ ಬರಹಗಾರರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು, ಲಿಟಲ್ ಫ್ಲವರ್ ಶೆಫಾಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಥೆಗಳು, [೯] ಕಲೋ ಮತ್ತು ಕೋಯೆಲ್ [೧೦] ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಚಿಂಗ್ ಫಿಶ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಥೆಗಳು [೧೧] ಇವರ ಕೆಲವು ಗಮನಾರ್ಹವಾದವುಗಳಾಗಿವೆ. ಅವರು ೧೯೭೮ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೆಟಲ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಎಂಬ ಒಂದು ಮೊನೊಗ್ರಾಫ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೆಟಲ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್‌ಮೆನ್ ಎಂಬ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲೋಹದ ಕರಕುಶಲತೆಯ ಎರಡು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು [೧೨] [೧೩] ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ ಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.
ಮೀರಾ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ೭೫ ರ [೨] ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ೧೯೬೮ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಂದ ಮಾಸ್ಟರ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ಗಾಗಿ ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಎಮೆರಿಟಸ್ ಫೆಲೋ, ಅವರು ೧೯೭೬ ರಲ್ಲಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಲೇಡೀಸ್ ಸ್ಟಡಿ ಗ್ರೂಪ್‌ನಿಂದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ೧೯೮೧ ರಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅಬನೀಂದ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ೧೯೮೪ ರಿಂದ ೧೯೮೬ ರವರೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಫೆಲೋಶಿಪ್ [೨]. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಇವರಿಗೆ ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಿತು [೧೪]
ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Mukherjee, Meera (1998). Little Flower Shefali and Other Stories. Seagull Books. p. 52. ISBN 978-8170461791.
- Mukherjee, Meera (1998). Kalo and the Koel. Seagull Books. p. 32. ISBN 978-8170461548.
- Mukherjee, Meera (2000). Little Flower Shefali and Other Stories. Seagull Books. p. 51. ISBN 978-8170461807.
- Mukherjee, Meera (1978). Metal Craftsmen in India. Anthropological Survey of India. p. 461.
- Mukherjee, Meera (1979). Metal Craft in India. Anthropological Survey of India.
- Mukherjee, Meera (1994). In Search of Viswakarma. p. 120.
- Mukherjee, Meera; Ghosh, D. P. (1977). Folk Metal Craft of Eastern India. All India Handicrafts Board, Ministry of Commerce, Government of India.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ "Shapes of a legacy". 4 February 2012. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ "MEERA MUKHERJEE (1923–1998)". Stree Shakti. 2015. Retrieved 23 October 2015."MEERA MUKHERJEE (1923–1998)". Stree Shakti. 2015. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ Kalra, Vikash (2021-09-18). "Meera Mukherjee (1923-1998)". Progressive Artists Group (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-09-27.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ Sunderason, Sanjukta. ""Sculpture of Undulating Lives": Meera Mukherjee's Arts of Motion"". Aziatische Kunst, journal of the Royal Society of Friends of Asian Art ( KVVAK), the Netherlands (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್).Sunderason, Sanjukta. ""Sculpture of Undulating Lives": Meera Mukherjee's Arts of Motion"". Aziatische Kunst, journal of the Royal Society of Friends of Asian Art ( KVVAK), the Netherlands.
- ↑ "Blouinartinfo profile". Blouinartinfo. 2015. Archived from the original on 23 ಜನವರಿ 2017. Retrieved 23 October 2015."Blouinartinfo profile" Archived 2017-01-23 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. Blouinartinfo. 2015. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ "Meera Mukherjee's sculpture at Nandiya Garden". Welcome Zest Lounge. 2015. Archived from the original on 4 ಮಾರ್ಚ್ 2016. Retrieved 23 October 2015."Meera Mukherjee's sculpture at Nandiya Garden" Archived 2016-03-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. Welcome Zest Lounge. 2015. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ "Christie's the Art People profile". Christie's the Art People. 2015. Retrieved 23 October 2015."Christie's the Art People profile". Christie's the Art People. 2015. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ "Invaluable profile". Invaluable. 2015. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ Meera Mukherjee (1998). Little Flower Shefali and Other Stories. Seagull Books. p. 52. ISBN 978-8170461791.
- ↑ Meera Mukherjee (1998). Kalo and the Koel. Seagull Books. p. 32. ISBN 978-8170461548.
- ↑ Meera Mukherjee (2000). Little Flower Shefali and Other Stories. Seagull Books. p. 51. ISBN 978-8170461807.
- ↑ Meera Mukherjee (1978). Metal Craftsmen in India (PDF). Anthropological Survey of India. p. 461. Archived from the original (PDF) on 20 October 2016. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ Meera Mukherjee (1994). In Search of Viswakarma. p. 120.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original on 15 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2015. Retrieved 21 July 2015.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original Archived 2015-10-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.