ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇರುವೈಲು

ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಡುಬಿದಿರೆ ಬಳಿಯ ಇರುವೈಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಪೂಜ್ಯ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಶಕ್ತಿ, ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಸಾಕಾರರೂಪವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯದ ನಿಖರವಾದ ಮೂಲವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಹಲವಾರು ಶತಮಾನಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶದ ಆಳವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ತನ್ನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲು ನವೀಕರಣಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಮೂಡಬಿದ್ರೆಯ ಚೌಟರ ಸೀಮೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ಇರುವೈಲಿನ ದೇವಗಿರಿ, ವಜ್ರಗಿರಿ, ಕನಕಗಿರಿ ಎಂಬ ಪರ್ವತಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪುರಾತನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ್ತ ದೇವಾಲಯವಿರುವ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ದೇವಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಆವಷೇಶ ಮತ್ತು ಶಿಲಾ ಶಾಸನಗಳಿಂದಲೂ ತಿಳಿಯಬಹುದಾಗಿದೆ.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರ

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ:

• ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗರ್ಭಗುಡಿ (ಗರ್ಭಗೃಹ).
• ಅಲಂಕೃತವಾಗಿ ಕೆತ್ತಲಾದ ಮರದ ಬಾಗಿಲುಗಳು ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳು.
• ಧ್ವಜಸ್ತಂಭ (ಧ್ವಜಸ್ತಂಭ) ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ದೇವಾಲಯದ ಕೊಳ, ಈ ಪ್ರದೇಶದ ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ. ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಶಾಂತ ಮತ್ತು ರಮಣೀಯ ಪರಿಸರವು ಅದರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ದೇವತೆ ಮತ್ತು ಪೂಜೆ

ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆಯಾದ ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ, ದೈವಿಕ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಯಾದ ಶಕ್ತಿಯ ಶಕ್ತಿಯುತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ರಕ್ಷಣೆ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ಭಕ್ತರು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದೂ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ಪುರೋಹಿತರು ದೈನಂದಿನ ಆಚರಣೆಗಳು, ಪೂಜೆಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಪಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಶ್ರೀ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಾಗಾಲಯ, ನಾಗಬೃಹ್ಮಸ್ಥಾನ ಹಾಗೂ ಬಹಳ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮಾಡ್ಲಾಯಿ ಎಂಬ ಕ್ಷೇತ್ರ ರಕ್ಷಕ ದೈವವು, ಹೊಸಮರಾಯ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮ ರಕ್ಷಕ ದೈವವು ಇರುವುದು ಹಾಗೂ ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟು ಇರುವೈಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಹದಿನಾರು ಗುತ್ತುಬಾಳಿಕೆ ಮನೆತನಗಳು ಇರುವುವು. ಶ್ರೀ ದೇವಿಗೆ ರಂಗ ಪೂಜಾರಾಧನೆ, ಹೂವಿನಪೂಜೆ ,ಭಜನೆ ,ಯಕ್ಷಗಾನ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಪಾಲ್ಗುಣ ಪೌರ್ಣಮಿಯಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ವರ್ಷಾವಧಿ ಮಹೋತ್ಸವ ರಥೋತ್ಸವವು ಜರುಗುವುದು.

ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಹಲವಾರು ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:

• ನವರಾತ್ರಿ: ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಉತ್ಸವವು ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕೂಟಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
• ವಾರ್ಷಿಕ ದೇವಾಲಯ ಜಾತ್ರೆ: ಧಾರ್ಮಿಕ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಭವ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಹತ್ತಿರದ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬಗಳು ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸುವ ಘಟನೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ.

ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಿಸುವಿಕೆ

ಮೂಡುಬಿದಿರೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು ೩೪ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇರುವೈಲು ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ರಸ್ತೆಯ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು. ಕಾರ್ಕಳ ಬಂಟ್ವಾಳ,ಮಂಗಳೂರು ಈ ಮೂರು ತಾಲೂಕುಗಳ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರುವೈಲಿಗೆ ಮೂಡಬಿದ್ರೆಯಿಂದ ನೇರ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಮಿಜಾರು, ಎಡಪದವು, ಕುಪ್ಪೆಪದವು ಹೀಗೆ ನಾಲ್ಕು ಕಡೆಯಿಂದಲೂ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಹನ ಸಂಪರ್ಕ ಇದೆ.

ಮಹತ್ವ

ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತಾಣ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಮುದಾಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.