ಸಾದೃಶ್ಯ

ಸಾದೃಶ್ಯ (ಗ್ರೀಕ್‌ನಲ್ಲಿ "ἀναλογία" - ಅನಲಜಿಯಾ , ಅಂದರೆ "ಪ್ರಮಾಣ"^[೧]^[೨]) ಅಂದರೆ ಜ್ಞಾನಗ್ರಹಣದ, ಒಂದು ವಿಷಯದಿಂದ (ಮೂಲ ಅಥವಾ ಸದೃಶ) ಇನ್ನೊಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ವಸ್ತುವಿಗೆ (ಕೇಂದ್ರ) ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ರವಾನಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಭಾಷಾತಾಂತ್ರಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ. ಸಂಕುಚಿತ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಹೇಳಬಹುದಾದರೆ, ಸಾದೃಶ್ಯವೆಂಬುದು ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟತೆ ಇನ್ನೊಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಕುರಿತು, ಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಅಥವಾ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ನಿಖರಗೊಳ್ಳುವ ಡಿಡಕ್ಷನ್‌, ಇನ್‌ಡಕ್ಷನ್‌ ಹಾಗೂ ಅಬ್ಡಕ್ಷನ್‌ಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಬಹುದಾದದ ವಾದಮಂಡನೆ ಎನ್ನಬಹುದು. ಸಾದೃಶ್ಯ ಎಂಬ ಶಬ್ದವೇ- ಹೋಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಜೈವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಂತೆಯೇ ಆಗಿರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ - ಮೂಲ ಅಥವಾ ಕೇಂದ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ನಿರ್ಧಾರಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಗ್ರಹಿಕೆ, ಸ್ಮರಣ ಶಕ್ತಿ, ಸೃಜನಶೀಲತೆ, ಭಾವುಕತೆ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹಾಗೂ ಸಂವಾದ ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಗುಣಗಳ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಪಾತ್ರ ಹಿರಿದು. ಸ್ಥಳ, ವಸ್ತುಗಳು ಹಾಗೂ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯಂಥ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಪಾತ್ರ ದೊಡ್ಡದು.ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ, ಮುಖ ಗ್ರಹಿಕೆ ಹಾಗೂ ಫೇಶಿಯಲ್‌ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು “ಅರಿವಿನ ಸತ್ವ” ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.^[೩] ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಯ ಭಾಷೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ದೃಷ್ಟಾಂತ ನಿರೂಪಣೆಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳು,comparison ^{[disambiguation needed]}, ರೂಪಕಗಳು, ಉಪಮೆಗಳು, ಅನ್ಯೋಕ್ತಿಗಳು, ದೃಷ್ಟಾಂಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆಯಾದರೂ ಲಕ್ಷಣಾಲಂಕಾರ ಮಾತ್ರ ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾ ಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. and so on , ಹಾಗೂ the like , as if ಮತ್ತು like ರೀತಿಯ ಉಕ್ತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸಂದೇಶದ ಸ್ವೀಕೃತಿದಾರನ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ಅರಿವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತವೆ.

ಸಾದೃಶ್ಯವೆಂಬುದು (ಅನ್ವಯಿಕತೆಯ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಲೋಕೋಕ್ತಿಗಳು ಹಾಗೂ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳಿಂದ ಭರಿತವಾದ) ದಿನ ನಿತ್ಯದ ಆಡುಮಾತು ಹಾಗೂ ಸಾಮಾನ್ಯಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇದೆಯೋ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ವಿಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಮಾನವಿಕಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಇದೆ. association,ಒಡನಾಟ, ಹೋಲಿಕೆ, ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವ, ಗಣಿತ ಹಾಗೂ ಮಾರ್ಫೋಲಜಿಕಲ್‌ ಹೊಮೊಲಜಿ, ಹೊಮೊ ಮಾರ್ಫಿಸಮ್‌, ಐಕನೊಸಿಟಿ, ಐಸೊಮಾರ್ಫಿಸಮ್‌, ರೂಪಕ, ಸಾಮ್ಯತೆ ಹಾಗೂ ಹೋಲಿಕೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್‌ ಭಾಷಾವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಊಹಾತ್ಮಕ ರೂಪಕ ಸಾದೃಶ್ಯಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೀಪವಿರುವುದು.

ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹಾಗೂ ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪ್ರಾಚೀನತೆ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದ ಹಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯದವನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಅದರಲ್ಲೂ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್‌ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ (ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್‌ ಸೈನ್ಸ್‌) ಸಾಕಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನವೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ

ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯ ಶಬ್ದಗಳ ಬಳಕೆ

ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯ ಎಂಬ ಈ ಎರಡು ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎರಡು ಬಗೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಳಕೆಗಳಿವೆ:

ತಾರ್ಕಿಕ ಹಾಗೂ ಗಣೀತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ “ಬಾಣ , ಹೊಮೊಮಾರ್ಫಿಸಮ್ ‌, ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಫಿಸಮ್‌ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕ್ಷೇತ್ರ ಅಥವಾ ಮೂಲಪಠ್ಯ ದಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯುಳ್ಳ ಕೊಡೊಮೇನ್‌ ಅಥವಾ ಲಕ್ಷ್ಯ ದವರೆಗೆ ಗಣೀತಶಾಸ್ತ್ರ ಪ್ರಕಾರದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಶಬ್ದಗಳನ್ನೂ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್‌ ಮನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ತರ್ಕದಿಂದ ಹೊರತಾದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದೊಳಗಿನ ತಜ್ಞತೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವಾಗಿರುವಂತೆ ಮೇಲ್ತೋರಿಕೆಗೆ ಕಂಡುಬರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಮಾನ್ಯವಾದ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪರಿಚಿತವಿರುವ ಅನುಭವವಾದ ಮೂಲಪಠ್ಯ ದ ಮೂಲಕ ಅತ್ಯಂತ ಗೊಂದಲಮಯವಾದ, ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ಅನುಭವ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಲಕ್ಷ್ಯ ದವರೆಗೂ, ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಾದರಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು

ಸಂಬಂಧದ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ

ಪ್ರಾಚೀ ಗ್ರೀಕ್‌ನಲ್ಲಿ αναλογια (ಸಾದೃಶ್ಯದಾ ) ಎಂಬ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ, ಗಣೀತಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ’ಪ್ರಮಾಣ’ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಹಾಗೂ ಇದರ ಲ್ಯಾಟೀನ್‌ ಭಾಷಾಂತರವೆಂದರೆ, proportio . ಅಲ್ಲಿಂದ ಸಾದೃಶ್ಯ ಗಣೀತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸ್ವಭಾವವಿರಲಿ, ಇಲ್ಲದಿರಲಿ ಯಾವುದೇ ಎರಡು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜೋಡಿಗಳ ನಡುವೆ ’ಸಂಬಂಧದ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ ’ಯಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾಂಟ್‌ನ ಕ್ರಿಟೀಕ್‌ ಆಫ್‌ ಜಡ್ಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಕೂಡ ಇದನ್ನೇ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾದ ಎರಡು ವಸ್ತುಗಳ ನಡುವೆ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಸಂಬಂಧವಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಾದ ಮಂಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಕ್ಯಾಂಟ್‌. ಸಾದೃಶ್ಯದ ಇದೇ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅಮೆರಿಕಾದ ಸ್ಯಾಟ್‌(SAT)ನಲ್ಲೂ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. “ಅದು A ಅಂದರೆ B ಹಾಗಾದರೇ C ಏನು ?” ಎಂಬಂಥ “ಸಾದೃಶ್ಯದ ಪ್ರಶ್ನೆ”ಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. "ಉದಾಹರಣೆಗೆ, “ಕೈ ಹಸ್ತ ಆದರೆ ಕಾಲಿಗೆ___ ಏನು?” ರೀತಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್‌ ಮಾದರಿಯವು:

ಕೈ : ಹಸ್ತ : : ಕಾಲು : ____

ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ ಬಲ್ಲ ಮಾತುಗಾರರು ಸಾದೃಶ್ಯದ (sole ) ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ತತ್‌ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸರಿ ಉತ್ತರ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಕೈ ಹಾಗೂ ಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಕಾಲು ಹಾಗೂ ಪಾದತಲ ಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹಾಗೆಯೇ ವಿವರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}^{[original research?]}.

ಈ ಬಗೆಯ ಸಂಬಂಧಗಳು ಶಬ್ದಕೋಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪಾದತಲ ಹಾಗೂ ಹಸ್ತ ಗಳ ಅರ್ಥವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿರುವುದೇನಿದ್ದರೂ ಹಸ್ತಕ್ಕೆ ಕೈಯ ಒಳಮೈ ಎಂದೂ ಪಾದತಲಕ್ಕೆ ಕಾಲಿನ ಕೆಳಭಾಗ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಮಾತ್ರ. ಸಾದೃಶ್ಯ ಹಾಗೂ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಎರಡೂ ಭಿನ್ನ ಅರಿವಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯವೇ ಅತಿ ಸರಳವಾಗಿರುವಂಥದ್ದು.

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅಲ್ಗಾರಿಥಮ್‌ ಒಂದು ಸ್ಯಾಟ್‌(SAT) ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಬಹುಆಯ್ಕೆ ಸಾದೃಶ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಮಾನವ ಸಮಾನ ಕಾರ್ಯತತ್ಪರತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತ್ತು.^[೪] ಅಲ್ಗಾರಿಥಮ್‌ ಪಠ್ಯದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶಬ್ದಗಳ ನಡುವಿನ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುತ್ತದೆ. (ಉದಾ. ಕೈ:ಹಸ್ತ ಹಾಗೂ ಕಾಲು:ಪಾದತಲ ಶಬ್ದಗಳ ನಡುವಿನ ಹೋಲಿಕೆ) ಇದು ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧೀ ಹೋಲಿಕೆಯ ನಡುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಮೂಲಕ ಸ್ಯಾಟ್‌ನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಅಮೂರ್ತತೆ

ಗ್ರೀಕ್‌ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ಪ್ಲೇಟೋ ಹಾಗೂ ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್‌ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಕುರಿತು ಅತ್ಯಂತ ವಿಸ್ತೃತ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಿದರು. ಈ ಬಗೆಯ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಅವರು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಅಮೂರ್ತತೆ ಯಂತೆ ಗಮನಿಸಿದ್ದರು.^[೫] ಸಾದೃಶ್ಯರೂಪ ವಸ್ತುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಅವಶ್ಯಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಒಂದು ಸಂಗತಿ, ಮಾದರಿ, ನಿರಂತರತೆ, ಲಕ್ಷಣ, ಪರಿಣಾಮ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯ ಯಾವುದೂ ಅವಶ್ಯಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೋಲಿಕೆಗಳು, ರೂಪಕಗಳು ಹಾಗೂ “ಚಿತ್ರಣ”ಗಳನ್ನು ವಾದ ಮಂಡನೆಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಈ ಲೇಖಕರೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಅವರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳು(ಅನಲಾಜೀಸ್‌) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳು ಅಮೂರ್ತತೆಯನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಅವಶ್ಯವಾದ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನೂ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ

ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ಈ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಕುರಿತ ಸಿದ್ಧಾಂತೀಕರಣ ಇನ್ನಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು. ರೋಮ್‌ನ ನ್ಯಾಯವಾದಿಗಳು ಅಥವಾ ವಕೀಲರು ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ತರ್ಕಸರಣಿ ಹಾಗೂ ಗ್ರೀಕ್‌ ಶಬ್ದ ಅನಲಜಿಯ ವನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿಯೇ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮಧ್ಯಯುಗೀನ ನ್ಯಾಯವಾದಿಗಳು analogia legis ಹಾಗೂ analogia iuris (ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ) ಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಬಲ್ಲವರವಾಗಿದ್ದರು. ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್‌ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನೇ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ, ಇಸ್ಲಾಂನ ಶರಿಯಾ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿರುವ ಕಿಯಾಸ್‌ ಹಾಗೂ ಫಿಖ್‌ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ತರ್ಕಸರಣಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನೇ ಗಮನಿಸಿದರೆ, ದೇವರ ಗುಣವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಇದೇ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ವಾದಮಂಡನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅಕ್ವಿನಾಸ್‌ ಪಂಥದವರು ದ್ವಂದಾರ್ಥ(ಇಕ್ವಿವೋಕಲ್‌) , ಏಕಾರ್ಥ(ಯುನಿವೋಕಲ್‌) ಹಾಗೂ ಸಾದೃಶ್ಯ(ಅನಲಾಜಿಕಲ್‌ ) ಇವೆಲ್ಲೆವುಗಳನ್ನೂ ವಿಭಿನ್ನ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಿಸಿದ್ದರು. ಸಾದೃಶ್ಯವೆನ್ನುವುದು, ’ಆರೋಗ್ಯವಂತಿಕೆ’ (Healthy) ಎಂಬ ಶಬ್ದದಂತೆಯೇ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಆದರೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಅರ್ಥ ಹೊಂದಿದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯಷ್ಟೇ "ಆರೋಗ್ಯವಂತಿಕೆ" ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಆಹಾರವೂ ಆರೋಗ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕು(ಅನೇಕಾರ್ಥತೆ (ಪಾಲಿಸೆಮಿ) ಮತ್ತು ಹೊಮೋನಿಮಿಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ನೋಡಿ). ಇಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯವಂತಿಕೆ ಎಂದರೆ ಅದು ಕೇವಲ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾದ ಆಹಾರವನ್ನೂ ಅದೇ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಬಹುದು. (ಪಾಲಿಸೆಮಿ ಹಾಗೂ ಹೋಮೋನಿಮಿ ನಡುವಿನ ಪ್ರಸಕ್ತ ಭಿನ್ನತೆಗಳನ್ನೊಮ್ಮೆ ಗಮನಿಸಿ). ಥಾಮಸ್‌ ಕಜೆತನ್‌ ಸಾದೃಶ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ. .ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ಲೇಟೋ ಹಾಗೂ ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್‌ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಕುರಿತು ಯಾವ ಚಿಂತನಾಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೋ ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಕೆಜೆತಾನ್‌ ಅವರ De Nominum Analogi a ಕೃತಿಯ ಬಳಿಕ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಕುರಿತು ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿದ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್‌ ರೋಸ್‌ ತಮ್ಮ Portraying Analogy (೧೯೮೨) ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯವೆಂಬುದು ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಭಾಷೆಗಳ ಒಂದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಹಾಗೂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ವಾದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್‌ ರೋಸ್‌ ಅವರು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೇ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾದ, ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಶಬ್ದಗಳು ಹೇಗೆ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಕಾನೂನು ರೀತ್ಯಾ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವಿಷದವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರಾವೇಶಿಕೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭ

ಇಬನ್‌ ತಯಮಿಯ್ಯಾ^[೬]^[೭]^[೮], ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್‌ ಬೆಕನ್‌ ಹಾಗೂ ನಂತರ ಜಾನ್‌ ಸ್ಟುವರ್ಟ್‌ ಮಿಲ್‌ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಕುರಿತು ವಿರೋಧಾಭಾಸದ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅವರೆಲ್ಲರ ವಾದದ ಪ್ರಕಾರ ಸಾದೃಶ್ಯವೆಂಬುದು ಕೇವಲ ಪ್ರವೇಶದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭ ^[೫]. ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನೇ ಆಧರಿಸಿದರೆ, ಸಾದೃಶ್ಯ ಎಂದರೆ ಒಂದು ಅನುಗಮನೀಯ ನಿರ್ಣಯವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಚಿತ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಾದೃಶ್ಯದ ಮೂಲದ ಕುರಿತು ಮಾತ್ರ ಅರಿವಿರುವ ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಪ್ರವೇಶಿಕಾ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಸಾದೃಶ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗಳು

ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧಾಂತ

a ಅಂದರೆ C, D, E, F, G

b ಅಂದರೆ C, D, E, F

ನಿರ್ಣಯ: b ಅಂದರೆ ಬಹುಶಃ G

ಪರ್ಯಾಯ ನಿರ್ಣಯ

ಪ್ರತಿಯೊಂದು C, D, E, F ಅಂದರೆ G.

ಈ ಬಗೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಅದೊಂದು ಸ್ವಯಂತಂತ್ರವಾದ ಚಿಂತನಾಕ್ರಮವೆಂದಾಗಲೀ ಅಥವಾ ನಿರ್ಣಯವೆಂದಾಗಲೀ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದೇ, ಅದನ್ನೊಂದು ಪ್ರವೇಶದ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ವಾದ ಮಂಡನೆ ಇಂದಿಗೂ ವಿಜ್ಞಾನ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಮಾನವೀಕ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದು ಈ ಬಗೆಯ ರಿಡಕ್ಷನ್‌ ಅನ್ನು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ರುಚಿಹೀನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಪ್ರವೇಶವು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ಸಾದೃಶ್ಯವು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

ಮರೆಮಾಚಿದ ಪ್ರವೇಶ

ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲೂ ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಬಹುದು. ಅದೇ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಡಿಡಕ್ಷನ್‌ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಇಳಿಸುವುದು . ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ವಾದವೂ ಭಾಗಶಃ ಅನಾವಶ್ಯಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಡಿಡಕ್ಷನ್‌ ಆಗಿಯೂ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯ ಎರಡಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿಯೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ, ರಚನೆಯೊಂದಿಗಿನ ವಾದ ಮಂಡನೆಗಿಂತ :

ಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತ

a b ಗೆ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿಯಾಗಿದೆ.

b ಅಂದರೆ F.

ನಿರ್ಣಯ

a ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ F ಆಗಿದೆ..

ನಾವು ಹೊಂದಿರಲೇ ಬೇಕಾದದ್ದು

ಮರೆಮಾಚಿದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತ: ಎಲ್ಲಾ Gಗಳೂ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ Fಗಳು.
ಮರೆಮಾಚಿದ ಏಕ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧಾಂತ: a ಅಂದರೆ G.
ನಿರ್ಣಯ: a ಅಂದರೆ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ F.

ಇದರ ಅರ್ಥ ಏನೆಂದರೆ ಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವ ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ಸಂಬಂಧ ಎಷ್ಟೆಂದರೂ ಸುಪರ್ ಫ್ಲಾಸ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದಾಗ್ಯೂ, ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಗೋಚರಿಸುವ ನೈಜ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧಾಂತ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದೇನಿಲ್ಲ.^[೯] ಹಾಗೆಯೇ, ಸಾದೃಶ್ಯವೆಂಬುದು ಕೇವಲ ವಾದ ಮಂಡನೆಯಲ್ಲ ಬದಲಿಗೆ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.

ಹಂಚಲ್ಪಟ್ಟ ರಚನೆ

ಸಮಕಾಲೀನ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್‌ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯ ವಿಸ್ತೃತ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಪ್ಲೇಟೋ ಹಾಗೂ ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್‌ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಚೌಕಟ್ಟು ಒದಗಿಸಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಜೆಂಟನರ್ ಅವರ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಥಿಯರಿ ೧೯೮೩).ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಇದೇ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ವಿಚಾರವನ್ನು ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ರೂಪಕ ಹಾಗೂ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಬ್ಲೆಂಡಿಂಗ್ ಸಿದ್ಧಾಂತಕಾರರು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಎರಡಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾದೃಶ್ಯವೆನ್ನುವುದು ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯದ ಘಟಕಗಳ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ ಅಥವಾ ಜೋಡಣೆಯನ್ನು ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ ವಸ್ತುಗಳ ನಡುವೆ ಮಾತ್ರ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ ಬದಲಿಗೆ, ವಸ್ತುಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲೂ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಆಖ್ಯಾನದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ಧಾರ ಅಥವಾ ಲಕ್ಷ್ಯದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಂಬಲವನ್ನೂ ಸಂಪಾದಿಸಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಕೃತ್ರಿಮ ಜ್ಞಾನಗಳೆರಡರಲ್ಲೂ ಅದು ಯಶಸ್ಸು ದಾಖಲಿಸಿದೆ(ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ). ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ರೂಪಕ ಹಾಗೂ ಹೋಲಿಕೆಗಳಂಥ ಹಲವು ವಸ್ತುಗಳನ್ನ ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಕ್ಷಿತಿಜವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿವೆ.^[೧೦]

ಕೇಥ್ ಹೊಲ್ಯೋಕ್‌ ಹಾಗೂ ಪೌಲ್ ಥಗಾರ್ಡ್(೧೯೯೭) ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದೊಳಗೆಯೇ ತಮ್ಮ “ಮಲ್ಟಿಕನ್‌ಸ್ಟ್ರೈಂಟ್ ಥಿಯರಿ”ಯನ್ನೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾದೃಶ್ಯದ “ಸುಸಂಬದ್ಧತೆ” ರಚನಾತ್ಮಕ ನಿರಂತರತೆ, ಸಂಜ್ಞಾ ಹೋಲಿಕೆ ಹಾಗೂ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಕುರಿತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಸಾದೃಶ್ಯ ಐಸೋಮಾರ್ಫಿಸಮ್‌ ಆದಾಗ, ಕೆಳ ಹಂತಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರು ಕೂಡ ರಚನಾತ್ಮಕ ನಿರಂತರತೆ ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಮಲ್ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅಮೂರ್ತತೆಯ ಯಾವ ಹಂತದಲ್ಲಾದರೂ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಎನ್ನುವುದು ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಮೂಲಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು ಇರಬೇಕೆಂದು ಹೋಲಿಕೆ ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಐಡೆಂಟಿಕಲ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ಹಾಗೂ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಘಟಕಗಳು ಹಲವಾರು ಐಡೆಂಟಿಕಲ್ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದರೆ ಅದನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಮಲ್‌ ಎಂದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪರಿಹರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳೂ ಈವರೆಗೆ ಈಡೇರಿವೆ. ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮೂಲಪಠ್ಯಗಳಿದ್ದಾಗ ಮಲ್ಟಿಕನ್‌ಸ್ಟ್ರೈಂಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ತನ್ನದೇ ಆದ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದೆ ಆದರೆ ಅವೆಲ್ಲವುಗಳಿಂದ ಹೊರಬರುವ ದಾರಿಗಳೂ ಸಾಕಷ್ಟಿದ್ದವು.^[೫] ಹಮ್ಮೆಲ್‌ ಹಾಗೂ ಹೊಲ್ಯೊಕ್ (೨೦೦೫) ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ ವಾಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಲ್ಟಿಕನ್‌ಸ್ಟ್ರೈಂಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದರು. ಮಲ್ಟಿಕನ್‌ಸ್ಟ್ರೈಂಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಬಹುತೇಕಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಉದ್ಭವವಾಗಿದ್ದು ಅದರ ಹೋಲಿಕೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಿಂದ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಸಾದೃಶ್ಯಕ್ಕೂ ಇದಕ್ಕೂ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಅಮೂರ್ತತೆಯ ಕೆಲವು ಹಂತಗಳಲ್ಲಾದರೂ ಐಡೆಂಟಿಕಲ್‌ ಎನ್ನಬಹುದಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧಗಳು ಇರಲೇಬೇಕು ಎಂಬ ನಿಶ್ಚಿತ ಬೇಡಿಕೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳದ್ದು. ಮಾನವ ಸಾದೃಶ್ಯ ಇಲ್ಲ ಅಥವಾ ಗೋಚರಿಸುವ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ.

ಮಾರ್ಕ್‌ ಟಿ. ಕೀನೆ ಹಾಗೂ ಬ್ರೇಶಾ(೧೯೮೮) ತಮ್ಮ ಇಂಕ್ರಿಮೆಂಟಲ್ ಅನಾಲಜಿ ಮಿಷಿನ್‌ (ಐಎಎಮ್‌) ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಅವರ ಈ ಸುಧಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಮೆಮರಿ ಕನ್‌ಸ್ಟ್ರೈಂಟ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ರಚನಾತ್ಮಕ, ಸಂಜ್ಞಾ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಗ್ಮೆಟಿಕ್‌ ಕನ್‌ಸ್ಟ್ರೈಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಆ ಮೂಲಕ ಮೂಲ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಬೇಸ್‌ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಸರಣಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ^[೧೧]^[೧೨]. ಹಲವಾರು ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಮೂಲಕ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಸತ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಮಾನವ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಚಿ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯಪರತೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಹಿತಿ ಮಂಡನಾ ಕ್ರಮದ ಪ್ರಭಾವ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.^[೧೩]

ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಅನುಭವ

ಡೊಗ್ಲಾಸ್ ಹಾಫ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ಲರ್ ಮತ್ತು ಅವನ ತಂಡವು ^[೧೪] ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾದ ರಚನೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇದರ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನ್ನು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು. ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಅನುಭವ ಒಳಗೊಂಡ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಹೋಲಿಕೆ ಸೂಚಿಸುವ ವಿಚಾರದ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಗಡಿಯೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದರು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಸಾದೃಶ್ಯವು ಕೇವಲ ನಂತರ ಮಾತ್ರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ,ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಅನುಭವವಾಗಿ ಕೂಡ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ, ಕಡಮೆ-ಮಟ್ಟದ ಉತ್ತೇಜನದಿಂದ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಮಾನವನು ನಿರೂಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅನುಭವವು ಸಾದೃಶ್ಯಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಸಾದೃಶ್ಯವು ಉನ್ನತ-ಮಟ್ಟದ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್ ಎಟ್ ಅಲ್. ಸಾದೃಶ್ಯವು ಉನ್ನತ-ಮಟ್ಟದ ಅನುಭವ ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಫೋರ್ಬಸ್ ಎಟ್ ಅಲ್. (೧೯೯೮) ಇದು ಕೇವಲ ರೂಪಾಲಂಕಾರ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಹಾಫ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ಲರ್‌ ಮತ್ತು ಗೆಂಟ್ನರ್‌ನ ತಂಡಗಳು ವಿರುದ್ಧವಾದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು (ಮೊರಿಸನ್ ಮತ್ತು ಡೈಟ್ರಿಚ್ ೧೯೯೫) ನಿವಾರಿಸುವುದಿಲ್ಲ,ಬದಲಾಗಿ ಸಾದೃಶ್ಯದ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ರೂಪಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾದೃಶ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣತೆ

ಆ‍ಯ್‌೦ಟೋನಿ ಕಾರ್ನೆಜೋಲ್ಸ್ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಎಣಿಕೆಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಎಂದು ನಿರೂಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.

ಫಂಕ್ಷನ್ f ನ್ನು ಸಾದೃಶ್ಯವು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ, ಜೋಡಿಯಾಗಿ ಕೊಟ್ಟ (x,f(x)) ನಿಂದ,ತರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ, ಹೋಲಿಕೆ ಸೂಚಿಸುವ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯು ಮೂಲ ಮತ್ತು ಗುರಿ ಎಂಬೆರಡು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗುರಿಯ ಅಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಮೂಲವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗುರಿಯು S_t ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು R_t ಅಂಶವು ಬಿಟ್ಟುಹೋಗಿದೆ. ನಾವು ಮೂಲದ ನೆಲೆಯಾದ S_s ನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸಬಹುದು, ಗುರಿಯ ನೆಲೆಯು S_t ಯೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮೂಲದ ಫಲಿತಾಂಶ R_s , ಇದು ಗುರಿಯ ನೆಲೆR_t ಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ B_s , R_s ಮತ್ತು R_s ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ, ನಾವು B_t ಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ, S_t ಮತ್ತು R_t ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ.

ಮೂಲ ಮತ್ತು ಗುರಿ ಸಂಸೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ:

ಕೊಲ್ಮೊಗೊರೊವ್ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ K(x) ಬಳಸಿಕೊಂಡು, x ಅತಿ ಸಣ್ಣದಾದ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ಸೊಲೊಮೊನೊಫ್'ನ ದೃಷ್ಟಾಂತವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವುದು, ರಿಜೆನೆನ್ (೮೯),^[೧೫] ವ್ಯಾಲೆಸ್ & ಬೌಲ್ಟನ್ (೬೮) ಕನಿಷ್ಠ ವಿವರಣಾ ಸಮಯದ ತತ್ವತವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾವಿಸಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ತತ್ವವು ಮೂಲದಿಂದ K(ಗುರಿ| ಮೂಲ) ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ಗುರಿಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಇದು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಅನಾಕರ್ಷವಾಗಿದೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾದ ಲೆಕ್ಕದ ಟ್ಯೂರಿಂಗ್ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ. M_s ಮತ್ತು M_t ಮೂಲ ಮತ್ತು ಗುರಿಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಾಗಿದೆ ಎಂದೆಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆಸಕ್ತರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಉತ್ತಮ ಸಾದೃಶ್ಯವು ಎ ಮೂಲ ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಎ ಗುರಿ ವಿಷಯದ ನಡುವಿನ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ:

K(M_s) + K(S_s

ಗುರಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರದಿದ್ದರೇ:

ಎಲ್ಲ ಮಾದರಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವರಣೆಗಳು M_s , M_t , B_s , S_s , ಮತ್ತು S_t ಕಡಿಮೆ ಗೊಳಿಸಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತವೆ:

K(M_s) + K(S_s

|M_s) + K(B_s|M_s) + K(M_t|M_s) + K(S_t|M_t) (೨)

B_t ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಲು ಇವು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ ,ಮತ್ತು ಫರ್ಮುಲಾ (೧)ಗೆ R_t ಹೀಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿದೆ .

ಹೋಲಿಕೆ ಸೂಚಿಸುವ ಉಹಾಪೋಹಗಳು, ಎ ಮೂಲ ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಎ ಗುರಿ ವಿಷಯದ ನಡುವಿನ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುತ್ತದೆ, ಎರಡು ಅಂಶಗಳಾಗಿ:

ಸಾದೃಶ್ಯ, ದೃಷ್ಟಾಂತದಂತೆ ,ಆರ್ಥಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ . ಎರಡು ವಿಷಯಗಳ ನಡುವಿನ ಉತ್ತಮ ಸಾದೃಶ್ಯವು ಗುರಿ(೧)ರಿಂದ ಮೂಲ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕ ಮಾಹಿತಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮೂಲಭೂತ ಅಳತೆಯು ಎಣಿಕೆ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿದೆ.
ಮೂಲ ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ ಗುರಿ ವಿಷಯವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿ ಅಥವಾ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದಾಗ,ಮಾನದಂಡಗಳು ಕಡಿಮೆಮಾಡಿದ (೨) ಕಡಿಮೆಮಾಡಿದ (೧)ನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ,ಹಾಗೆಯೇ,ಉತ್ತಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಏಜೆಂಟ್ ಸರಳವಾಗಿ ಲೆಕ್ಕದೊಳಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಹಿಮ್ಮಡಿಕೆ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೇ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಗುರಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡಿ ಅವಶ್ಯಕ ಮಾಹಿತಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇದು ಕೆಳಗಿನ ಸರಳ ಸೂತ್ರ ಕನಿಷ್ಠೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಕನಿಷ್ಠೀಕರಣವ(೨)ನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು :

K(M_s) + K(B_s

|M_s) + K(M_t|M_s) (೩).

ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಮತ್ತು ವಿಧಗಳು

ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ

ಭಾಷಣಕಲೆ

ಸಾದೃಶ್ಯವು ಎರಡು ಶಬ್ದಗಳ ನಡುವೆ ಮಾತನಾಡುವ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಂಥಿಕ ಹೋಲಿಕೆ ( ಅಥವಾ ಶಬ್ದಗಳ ಸಾಲು) ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಕೆಲವು ರೂಪದ ಅರ್ಥಗಳ ಸದೃಶತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಬಹುದು. ಸೆಮೆಟಿಕ್ ಸದೃಶ್ಯತೆ ದುರ್ಬಲವಾಗಿ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿರುವಾಗ ಕೂಡ ಕೆಲವು ಸಾದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾದಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು (ಪ್ರೇಕ್ಷರಿಗೆ ಚತುರತೆ ಇದ್ದರೇ). ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡದ ದೋಷಗಳು ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿರುವ ವಾದಗಳನ್ನು ಖಾತರಿಗೊಳಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಗಳು

ಸಾದೃಶ್ಯವು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವೆಂದು ಗ್ರಹಿಸಿದ ಶಬ್ದಗಳ ರೂಪವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ರೂಪಿತವಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿಡುವ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಆಕೃತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇಂಗ್ಲೀಶ್ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಸಹಾಯ ಒಮ್ಮೆ ಭೂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೋಪ್ ಮತ್ತು ಪಾಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿಸಿಪಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೋಪನ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾದೃಶ್ಯದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ( ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದಕ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಕ್ರಿಯಾಪದ-ed ನಿಯಮದಿಂದ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ) ಈ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ ರಚನೆಯು ತಿರಸ್ಕೃತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾಗಿ ಹೆಲ್ಪ್ಡ್ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಲೆವೆಲಿಂಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಅನಿಯಮಿತ ರಚನೆಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾದೃಶ್ಯದಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ; ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಅಮೆರಿಕಾ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನ ಭೂತಕಾಲದ ರೂಪ ಡೈವ್ :ಡವ್ , ಸಾದೃಶ್ಯವು ಡ್ರೈವ್ : ಡ್ರೊವ್ ನಂತಹ ಶಬ್ದದೊಂದಿಗೆ ರಚಿತವಾಗಿದೆ.
ಇರುವ ಶಬ್ದದೊಂದಿಗೆ ಸಾದೃಶ್ಯದಿಂದ ಹೊಸ ಶಬ್ಧಗಳು ಕೂಡ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ,ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಆನಾಲಾಜಿಯಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿದೆ; ಹೊಸ ಶಬ್ದ ಹೋಲುವ ಇತರೆ ಶಬ್ದಗಳು ಫಿರ್ಮ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪೊರ್‌ವೇರ್ . ಇನ್ನೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ತಮಾಷೆಯ ಶಬ್ದ ಅಂಡರ್‌ವೆಲ್ಮ್ , ಒವರ್‌ವೆಲ್ಮ್‌ ನೊಂದಿಗೆ ಆನಾಲಾಜಿಯಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿದೆ.
ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆನಾಲಾಜಿಯು ಶಬ್ದದಂತಹ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುವ ಉತ್ಪಾದಕ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಉತ್ಪಾದಕ ನಿಯಮಗಳ ಯಾಂತ್ರಿಕರಚನೆಗೆ ಬದಲಾಗಿ ತೋರುತ್ತದೆ. ನಿಜವಾಗಿ ಅವುಗಳು ಒಂದೇತೆರನಾದ ಯಾಂತ್ರಿಕ ರಚನೆ ಹೊಂದಿವೆ,ಸಾದೃಶ್ಯದ ನಿಯಮಗಳು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ಭದ್ರವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿವೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಸಾದೃಶ್ಯದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವಿಷಯ (ಇನ್ನೂ) ಸರಳವಾಗಿಲ್ಲ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲಂಗಕರ್ ೧೯೮೭.೪೪೫-೪೪೭) ಎಂದು ಇತರರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜ್ಞಾನಗ್ರಹಣ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಈ ಉದ್ದೇಶವು ಸಾದೃಶ್ಯದ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅನುರಣಿಸುತ್ತದೆ ಇದನ್ನು ಈ ಕೆಳಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ

ಸದೃಶವಾದ ಶಬ್ದವು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ಅನ್ವಯಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಾದರಿ ಅಥವಾ ಅನುಕರಿಸುವಿಕೆಯ ರೂಪವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಬಲವಾದ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಇತರೆ ದುರ್ಬಲವಾದ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳು ತಿಳುವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒತ್ತಾಸೆ ನೀಡಬಹುದು. ಮತ್ತು ಅದೇ ತರನಾದ ಪದ್ಧತಿಯ ಕಾರ್ಯಾತ್ಮಕ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎನಾಲಜಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಜಲಚಾಲಿತಕ್ಕೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ ತುಲನೆಮಾಡಲು ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಅನಾಲಾಗ್ ಇಯರ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಅಥವಾ ಮೆಕಾನಿಕಲ್ ಡಿವೈಸಸ್ ಮೇಲೆ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ.

ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ

ಕೆಲವೊಂದು ವಿಧದ ಅನಾಲಾಜಿಸ್ ಐಸೊಮಾರ್ಪಿಸಂ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮೂಲಕ ಖಚಿತವಾದ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ ಸೂತ್ರೀಕರಣ ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ವಿವರವಾಗಿ, ಇದರರ್ಥ ಒಂದೇ ವಿಧವಾದ ಎರಡು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ ರಚನೆ ಕೊಡುತ್ತದೆ,ಅನಾಲಜಿ ಅವುಗಳ ನಡುವೆ bijection ಆಗಿರುವಂತೆ ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಭಾವಿಸಬಹುದು ಹಾಗೆಯೇ ಕೆಲವು ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಬದ್ಧವಾದ ರಚನೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, $\mathbb {R} ^{2}$ ಮತ್ತು $\mathbb {C}$ ಗಳು ವೆಕ್ಟರ್ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಐಸೊಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು, $\mathbb {C}$ , $\mathbb {R} ^{2}$ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ - $\mathbb {C}$ ಒಂದು ಫೀಲ್ಡ್ ಆಗಿದ್ದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಅದು ಒಂದು ವೆಕ್ಟರ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಕೂಡಾ ಆಗಿದೆ.

ಕೆಟಗರಿ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮುಂದುವರೆದ functors ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ಅನಾಲಜಿ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಚಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. C ಮತ್ತು D ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ, C ದಿಂದ D ವರೆಗಿನ ಒಂದು functor F ಅನ್ನು C ಮತ್ತು Dಗಳ ನಡುವಿನ ಸಾದೃಶ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ F ಇದು C ಯ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು D ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು C ಯ ಬಾಣಗಳನ್ನು D ಯ ಬಾಣಗಳಿಗೆ ಯಾವ ರೀತಿ ಮ್ಯಾಪ್ ಮಾಡಬೇಕೆಂದರೆ ಈ ಎರಡೂ ವಿಭಾಗಗಳ ಸ್ವರೂಪವು ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದು ಡೆಡ್ರೆ ಗೆಂಟ್ನ್ಜರ್‌ನ ಸಾದೃಶ್ಯದ ರಚನೆಯ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ,ಇದು ಕೆಲವೊಂದು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅನಾಲಜಿ ವಿಚಾರವನ್ನು ಒಂದು ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ವಿಧ್ಯುಕ್ತಗೊಳಿಸಿ ಖಾತಿಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಕೃತ್ರಿಮ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ

ಕೇಸ್- ಆಧಾರಿತ ತಾರ್ಕಿಕತೆ ನೋಡಿ.

ಅಂಗರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರ

ಇದನ್ನು ನೋಡಿ: ಅನಾಲನಿ (ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ)

ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಕಶೇರುಕಗಳ ಕಾಲು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಮಿಗಳ ಕಾಲಿನಂತಹ ಒಂದೇ ವಿಧವಾದ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಆದರೆ ವಿಕಾಸಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿರದಿದ್ದರೆ,ಎರಡು ಅಂಗರಚನಾತ್ಮಕ ರಚನೆಗಳನ್ನು analogous ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಅನಾಲಾಗಸ್ ರಚನೆಗಳು ಕನ್ವರ್ಜೆಂಟ್ ವಿಕಾಸ ಮತ್ತು ಹೊಮೊಲೊಗಸ್ ರಚನೆಗಳ ವಿಭಿನ್ನತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರಬಹುದು.

ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರ

ಅಗಾಗ್ಗೇ ಭೌತಿಕ ಮೂಲಮಾದರಿಯ ಆಕೃತಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಭೌತಿಕ ವಸ್ತುವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಾರುತಸುರಂಗಗಳು ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮಾನ ಮಾದರಿಗಳ ಪರೀಕ್ಷಾ ಮಾನದಂಡವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಇದು ಪೂರ್ಣ-ಪ್ರಮಾಣದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮಾನದ ಅನಾಲಾಗ್ ಆಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮೊನಿಯಾಕ್ (ಅನಾಲಾಗ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್) ಇದರ ಪೈಪಿನಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಹರಿವು , ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹಣದ ಹರಿವಿಗೆ ಅನಾಲಾಗ್ ಆಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಮಾಣಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ

ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರ

ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೋಲಿಕೆ ಸೂಚಿಸುವ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಇದರ ಭಾಗವಾಗಿರಬಹುದು. A ನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ಮಾಡುವುದು ತಪ್ಪಾದರೆ, ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ B ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು A ಗೆ ಅನಾಲಾಗ್ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಈ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ B ಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ತಪ್ಪಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರಲ್ ಪರ್ಟಿಕ್ಯುಲರಿಸಮ್‌ ವು ಡಿಡಕ್ಷನ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಕ್ಷನ್ ಎರಡನ್ನೂ ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾದೃಶ್ಯಿಕ ನೈತಿಕ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಮೊದಲನೆಯದು ಮಾತ್ರ ಯಾವುದೇ ನೈತಿಕ ತತ್ವಗಳಿಲ್ಲದೇ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲುದಾಗಿದೆ.

ಕಾನೂನು

ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ, ಯನ್ನು ಮೊದಲಿನ ಅಧಿಕಾರವಲ್ಲದ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತೀರ್ಮಾನಿಸಲು ಅನಾಲಾಜಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾನೂನಿನ ಸಾದೃಶ್ಯಿಕ ತಾರ್ಕಿಕತೆ ಮತ್ತು ಮೊದಲಿನ ಕೇಸ್ ಲಾದ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಯಿದೆಗಳಿಂದ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳು

ಸಿವಿಲ್ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಕಾನೂನಿನ ಮಹತ್ವದ ಮೂಲವು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸಂಹಿತೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಸನಗಳಾಗಿವೆ, ಬರೆದ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿಶದವಾಗಿ ನೀಡದೇ ಇರುವಾಗ ಖಾಲಿಭಾಗ (ಲೋಪ) ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಯಾರ ಉದ್ದೇಶವು ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿಬಂಧನೆ ಹೇರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆ ಕಾನುನುಕ್ರಮವು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸೇರಬಹುದು,ನ್ಯಾಯಧೀಶರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಲೋಪ (ದೋಷ)ವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಕೇವಲ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಹಲವಾರು ಕಾನೂನು ಬದ್ಧವಾದ ಹೇಳಿಕೆಯ ನಿಬಂಧನೆಯಲ್ಲಿ (ಇವುಗಳಿಂದ ಆಂತರಿಕ ಅರ್ಥವತ್ತತೆಯನ್ನು ಊಹಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ) ಅಥವಾ ಕಾನೂನಿನ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ತತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಅನಲಾಜಿ ಎಳೆಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಶಾಸಕನ ಯೋಗ್ಯವಾದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಗು್ರುತಿಸಬಹುದು. ಸಾದೃಶ್ಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸುಸಂಗತತೆ ಸಾಧಿಸಲು ವಿಭಿನ್ನ ಹೇಳಿಕೆಗಳ ನಡುವೆ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವದ ನ್ಯಾಯಿಕ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಸಾದೃಶ್ಯದಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ, ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಈ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಪೂರ್ವ ನಿದರ್ಶನ ಪ್ರಕರಣ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯತೆಗಳು

ಭಿನ್ನತೆಯಿಂದ, ಏಕರೂಪದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಪೂರ್ವ ನಿದರ್ಶನದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ, ಸಂಹಿತೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಸನಗಳಿಗೆ ಅನಾಲಾಜಿಸ್ ಅಪರೂಪವಾಗಿದೆ (ಇವುಗಳು ಸುಸಂಗತ ಪದ್ಧತಿಯೆಂದು ನೋಡಲಾಗಲಿಲ್ಲವಾದರೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ). ಪೂರ್ವ ನಿದರ್ಶನ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾದೃಶ್ಯವನ್ನು ತರಲಾಗುತ್ತದೆ: ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಕರಣವು ಇದರಂತೆಯೇ ಇರುವುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮವನ್ನು ಬಳಸಿರುವುದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ

ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ರೂಪಾಲಂಕಾರ
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮಿಶ್ರಣ
ದೋಷಪೂರಿತ ಅನಾಲಾಜಿ
ರೂಪಾಲಂಕಾರ
ಅಲೆಗಾರಿ (ಅನ್ಯೋಕ್ತಿ)

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

↑ ἀναλογία, ಹೆನ್ರಿ ಜಾರ್ಜ್ ಲಿಡ್ಡೆಲ್, ರಾಬರ್ಟ್ ಸ್ಕಾಟ್, ಏ ಗ್ರೀಕ್-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಲೆಕ್ಸಿಕಾನ್, ಪೆರ್ಸಯುಸ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿಯಲ್ಲಿ
↑ ಅನಾಲಜಿ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಎಟಿಮಾಲಜಿ ಡಿಕ್ಷನರಿ
↑ ಹಫ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ಟರ್ ಿನ್ ಗೆಂಟ್ನರ್ ಎಟ್ ಆಲ್. ೨೦೦೧.
↑ ಟರ್ನೆಯ್ ೨೦೦೬
↑ ^೫.೦ ^೫.೧ ^೫.೨ ಶೆಲ್ಲಿ ೨೦೦೩
↑ Hallaq, Wael B. (1985–1986), "The Logic of Legal Reasoning in Religious and Non-Religious Cultures: The Case of Islamic Law and the Common Law", Cleveland State Law Review, 34: 79-96 [93-5]{{citation}}: CS1 maint: date format (link)
↑ Ruth Mas (1998). "Qiyas: A Study in Islamic Logic" (PDF). Folia Orientalia. 34: 113–128. ISSN 0015-5675.
↑ John F. Sowa (2003). Analogical reasoning. Berlin: Springer-Verlag. {{cite conference}}: Unknown parameter |booktitle= ignored (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help), ಪುಪು. ೧೬-೩೬
↑ ಜುಥೆ ನೋಡಿ ೨೦೦೫
↑ ಡೆಡ್ರೆ ಗೆಂಟ್ನರ್ ಎಟ್ ಅಲ್ ನೋಡಿ. ೨೦೦೧ ಮತ್ತು ಗೆಂಟ್ನರ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೆಶನ್ ಪೇಜ್.
↑ ಕೀನ್,ಎಂ.ಟಿ.ಮತ್ತು ಬ್ರೇಯ್‌ಶಾ,ಎಂ. (೧೯೮೮). ದ ಇನ್‌ಕ್ರಿಮೆಂಟಲ್ ಅನಾಲಜಿಕಲ್ ಮಷಿನ್: ಎ ಕಾಂಪ್ಯುಟೇಶನಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಆಫ್ ಅನಾಲಜಿ. ಡಿ. ಸ್ಲೀಮನ್ (ಎಡಿಶನ್). ಯೂರೋಪಿಯನ್ ವರ್ಕಿಂಗ್ ಸೆಶನ್ ಆನ್ ಲರ್ನಿಂಗ್. (ಪುಪು.೫೩-೬೨). ಲಂಡನ್: ಪಿಟ್ಮನ್.
↑ ಕೀನ್,ಎಂ.ಟಿ. ಲೆಡ್ಗೆವೇ, ಟಿ. & ಡಫ್,ಎಸ್ (೧೯೯೪). ಕಾನ್ಸ್‌ಟ್ರೇಂಟ್ಸ್ ಆನ್ ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್:ಎ ಕಂಪ್ಯಾರಿಜನ್ ಆಫ್ ಥ್ರಿ ಮಾಡೆಲ್ಸ್. ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈನ್ಸ್ , ೧೮, ೨೮೭-೩೩೪.
↑ ಕೀನ್,ಎಂ.ಟಿ. (೧೯೯೭). ವಾಟ್ ಮೇಕ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌‍ನ್ ಅನಾಲಜಿ ಡಿಫಿಕಲ್ಟ್? ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆದೇಶದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಕಾರಣಾರ್ಥಕ ರಚನೆ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಮೆಂಟಲ್ ಸೈಕಾಲಜಿ: ಲರ್ನಿಂಗ್,ಮೆಮೊರಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಕಾಗ್ನಿಶನ್, ೧೨೩, ೯೪೬-೯೬೭
↑ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್ ಎಟ್ ಅಲ್ ನೋಡಿ. ೧೯೯೧
↑ ರಿಸಾನೆನ್ ಜೆ. (೧೯೮೯) : ಸ್ಟೊಚಾಸ್ಟಿಕಲ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸಿಟಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಎನ್‌ಕ್ವಾಯರಿ . ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ, ೧೯೮೯.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಸೆಜೆಟನ್, ಟೋಮಾಸೊ ಡೆ ವಿಯೊ, (೧೪೯೮), ಡೆ ನೊಮಿನಮ್ ಸಾದೃಶ್ಯದಾ , ಪಿ.ಎನ್. ಜೆಮಿಟ್ (ಎಡಿಶನ್.), ೧೯೩೪, ದ ಅನಾಲಾಜಿ ಆಫ್ ನೇಮ್ಸ್ , ಕೊರೆನ್, ಹೆನ್ರಿ ಜೆ. ಮತ್ತು ಬುಶಿನ್‌ಸ್ಕಿ, ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಎ (trans.), ೧೯೫೩, ಪಿಟ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್: ಡಕ್ವೆಸ್ನೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ.
ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್, ಡಿ.ಜೆ. ಎಟ್ ಅಲ್. (೧೯೯೧). ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್, ಡಿ.ಜೆ., ಫ್ರೆಂಚ್, ಆರ್.ಎಂ., ಹಾಫ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ಲರ್, ಡಿ., ಹೈ-ಲೆವಲ್ ಪರ್ಸೆಪ್ಶನ್, ರ್, and Analogy.
ಕಾರ್ನ್ಯುಜೊಲ್ಸ್, ಎ. (೧೯೯೬). ಅನಾಲಾಜಿ, principe d’économie et complexité algorithmique Archived 2012-06-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. In Actes des ೧೧èmes Journées Françaises de l’Apprentissage . Sète.
ಗೆಂಟ್ನರ್, ಡಿ. (೧೯೮೩). ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರಿಂಗ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್: ಎ ಥಿಯಟ್ರಿಕಲ್ ಫ್ರೇಮ್‌ವರ್ಕ್ ಫಾರ್ ಅನಾಲಾಜಿ. ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈನ್ಸ್, ೭, ೧೫೫-೧೭೦. ( ಎ ಯಲ್ಲಿ ಪುನರ್‌ಮುದ್ರಣವಾಯಿತು.ಕಾಲಿನ್ಸ್ & ಇ. ಇ. ಸ್ಮಿತ್ (ಎಡಿಶನ್.),ಜ್ಞಾನ ಗ್ರಹಣ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಓದಿ: ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಿಂದ ಒಂದು ದೃಷ್ಟಿಕೋನ. ಪಾಲೊ ಆಲ್ಟೊ, ಸಿಎ: ಕೌಫ್‌ಮನ್).
ಫೋರ್ಬಸ್, ಕೆ. ಎಟ್ ಅಲ್. (೧೯೯೮). ಅನಾಲಜಿ ಲುಕ್ಸ್ ಲೈಕ್ ಹೈ-ಲೆವೆಲ್ ಪರ್ಸೆಪ್ಶನ್ Archived 2006-05-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
ಗೆಂಟ್ನರ್, ಡಿ., ಹೊಲ್ಯೊಕ್, ಕೆ.ಜೆ., ಕಿಕಿನೊವ್, ಬಿ. (ಎಡಿಶನ್ಸ್.) (೨೦೦೧). ದ ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮೈಂಡ್: ಪರ್ಸೆಪ್ಟಿವ್ಸ್ ಫ್ರಾಮ್ ಕಾಂಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈನ್ಸ್. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್, ಎಂಎ, ಎಂಐಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN ೦-೨೬೨-೫೭೧೩೯-೦
ಹಾಫ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ಲರ್,ಡಿ. (೨೦೦೧). ಅನಾಲಜಿ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ದ ಕೋರ್ ಆಫ್ ಕಾಂಗ್ನಿಶನ್, ಡೆಡ್ರೆ ಗೆಂಟ್ನರ್‌ , ಕೇಥ್ ಹೊಲ್ಯೊಕ್ , ಮತ್ತು ಬೈಚೊ ಕೊಕಿನೊವ್ (ಎಡಿಶನ್.) ದ ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮೈಂಡ್: ಪರ್ಸೆಪ್ಟಿವ್ಸ್ ಫ್ರಾಮ್ ಕಾಂಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈನ್ಸ್, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್, ಎಂಎ, ಎಂಐಟಿ ಪ್ರೆಸ್/ಬ್ರಾಂಡ್‌ಫೊರ್ಡ್ ಬುಕ್, ೨೦೦೧, ಪುಪು. ೪೯೯–೫೩೮.
ಹೊಲ್ಯಾಂಡ್, ಜೆ.ಎಚ್., ಹೊಲ್ಯೊಕ್, ಕೆ.ಜೆ., ನಿಸ್ಬೆಟ್, ಆರ್.ಇ., ಮತ್ತು ಥಗರ್ಡ್,ಪಿ. (೧೯೮೬). ಇಂಡಕ್ಷನ್: ಪ್ರೊಸೆಸಸ್ ಅಫ್ ಇನ್ಫೆರೆನ್ಸ್, ಲರ್ನಿಂಗ್, ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಡಿಸ್ಕವರಿ‍. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್, ಎಂಎ, ಎಂಐಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN ೦-೨೬೨-೫೮೦೯೬-೯.
ಹೊಲ್ಯೊಕ್, ಕೆ.ಜೆ., ಮತ್ತು ಥಗರ್ಡ್,ಪಿ. (೧೯೯೫). ಮೆಂಟಲ್ ಲೀಫ್: ಅನಾಲಜಿ ಇನ್ ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಥಾಟ್. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್, ಎಂಎ, ಎಂಐಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN ೦-೨೬೨-೫೮೧೪೪-೨.
ಹೊಲ್ಯೊಕ್, ಕೆ.ಜೆ., ಮತ್ತು ಥಗರ್ಡ್,ಪಿ. (೧೯೯೭). ದ ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮೈಂಡ್.
ಹಮ್ಮೆಲ್,ಜೆ.ಇ., ಹೊಲ್ಯೊಕ್, ಕೆ.ಜೆ. (೨೦೦೫). ರಿಲೆಶನಲ್ ರೀಜನಿಂಗ್ ಇನ್ ಎ ನರ್ವಲಿ ಪ್ಲಾಸಿಬಲ್ ಕಾಂಗ್ನಿಟಿವ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ Archived 2021-10-11 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಇಟ್ಕೊನೆನ್, ಇ. (೨೦೦೫). ಅನಾಲಜಿ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಪ್ರೊಸೆಸ್. ಆ‍ಯ್‌ಮ್ಸ್‌ಸ್ಟರ್‌ಡ್ಯಾಂ/ಫಿಲಿಡೆಲ್ಫಿಯಾ: ಜಾನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ.
ಜುಥೆ, ಎ. (೨೦೦೫). "ಆರ್ಗ್ಯುಮೆಂಟ್ ಬೈ ಅನಾಲಜಿ", ಇನ್ ಆರ್ಗ್ಯುಮೆಂಟೇಶನ್ (೨೦೦೫) ೧೯: ೧–೨೭.
ಕೀನ್,ಎಂ .ಟಿ. ಲೆಡ್ಗೆವೇ,ಟಿ. & ಡಫ್, ಎಸ್, (೧೯೯೪). ಕನ್ಸ್ಟ್ರೆಂಟ್ಸ್ ಆನ್ ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್:ಎ ಕಂಪ್ಯಾರಿಜನ್ ಆಫ್ ಥ್ರಿ ಮಾಡೆಲ್ಸ್. ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈನ್ಸ್ , ೧೮, ೨೮೭-೩೩೪.
ಕೀನ್,ಎಂ .ಟಿ. (೧೯೯೭). ವಾಟ್ ಮೇಕ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಅನಾಲಾಜಿ ಡಿಫಿಕಲ್ಟ್? ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆದೇಶದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಕಾರಣಾರ್ಥಕ ರಚನೆ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಮೆಂಟಲ್ ಸೈಕಾಲಜಿ: ಲರ್ನಿಂಗ್,ಮೆಮೊರಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಕಾಗ್ನಿಶನ್ ೧೨೩, ೯೪೬-೯೬೭
ಕೊಕಿನೊವ್,ಬಿ. (೧೯೯೪). "ಎ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಮಾಡೆಲ್ ಆಫ್ ರೀಜನಿಂಗ್ ಬೈ ಅನಾಲಾಜಿ."
ಕೊಕಿನೊವ್,ಬಿ. ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೊವ್,ಎ (೨೦೦೧). "ಇಂಟಿಗ್ರೇಶನ್ ಆಫ್ ಮೆಮೊರಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ರೀಜನಿಂಗ್ ಇನ್ ಅನಾಲಜಿ-ಮೇಕಿಂಗ್."
ಲಾಮಂಡ್,ಜಿ. (೨೦೦೬). ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಡ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಅನಲಾಜಿ ಇನ್ ಲೀಗಲ್ ರೀಜನಿಂಗ್, ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿಯಲ್ಲಿ.
ಲಂಗಕರ್,ರೋನಾಲ್ಡ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. (೧೯೮೭). ಫೌಂಡೇಶನ್ ಆಫ್ ಕಾಗ್ನಿಟಿಚ್ ಗ್ರಾಮರ್. ಸಂಪುಟ. I,ಥಿಯೋರೆಟಿಕಲ್ ಪ್ರೀರಿಕ್ವಿಸೈಟ್ಸ್. ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್: ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ.
ಲಿಟ್ಲ್,ಜೆ. (೨೦೦೦). ಅನಾಲಜಿ ಇನ್ ಸೈನ್ಸ್: ವೇರ್ ಡು ವಿ ಗೋ ಫ್ರಾಮ್ ಹೀಯರ್? ರೆಟೊರಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಲಿ, ೩೦, ೬೯-೯೨.
ಲಿಟ್ಲ್,ಜೆ. (೨೦೦೮). ದ ರೋಲ್ ಆಫ್ ಎನಾಲಜಿ ಇನ್ ಜಾರ್ಜ್ ಗ್ಯಾಮೊವ್ಸ್ ಡೆರಿವೇಶನ್ ಆಫ್ ಡ್ರಾಫ್ ಎನರ್ಜಿ. ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಲಿ, ೧೭, ೧-೧೯.
ಮಾರಿಸನ್,ಸಿ., ಮತ್ತು ಡೈಟ್ರಿಚ್,ಇ. (೧೯೯೫). ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ವರ್ಸಸ್.ಹೈ-ಲೆವೆಲ್ ಪರ್ಸೆಪ್ಶನ್ Archived 2006-05-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
ರೋಸ್, ಜೆ.ಎಫ್., (೧೯೮೨), ಪೋರ್ಟ್ರೆಯಿಂಗ್ ಅನಾಲಜಿ . ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ : ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುದ್ರಣಾಲಯ.
ರೋಸ್, ಜೆ.ಎಫ್., (೧೯೭೦), "ಅನಾಲಜಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ದ ರೆಸೊಲ್ಯೂಶನ್ ಆಫ್ ಸಮ್ ಕಾಗ್ನಿಟಿವಿಟಿ", ದ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ , ಸಂಪುಟ. ೬೭, ಸಂಖ್ಯೆ. ೨೦ (ಅಕ್ಟೋಬರ್., ೧೯೭೦), ಪುಪು. ೭೨೫-೭೪೬.
ರೋಸ್, ಜೆ.ಎಫ್., (೧೯೬೧), "ಅನಾಲಜಿ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ರೂಲ್ ಆಫ್ ಮೀನಿಂಗ್ ಫಾರ್ ರಿಲೀಜಿಯಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ವೆಜ್", ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫಿಲಾಸಫಿಕಲ್ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಲಿ , ಸಂಪುಟ. ೧, ಸಂಖ್ಯೆ. ೩ (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್., ೧೯೬೧),ಪುಪು. ೪೬೮-೫೦೨.
ರೋಸ್, ಜೆ.ಎಫ್., (೧೯೫೮), ಎ ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಅಫ್ ದ ಥಿಯರಿ ಆಫ್ ಅನಾಲಜಿ ಆಫ್ ಸೇಂಟ್ ಥಾಮಸ್ ಎಕ್ವಿನಾಸ್ , (ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಆರ್ಬರ್, ಎಂಐ: ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಮೈಕ್ರೋಫಿಲ್ಮ್ಸ್ Inc).
ಶೆಲ್ಲಿ, ಸಿ. (೨೦೦೩). ಮಲ್ಟಿಪಲ್ ಅನಾಲಜಿ ಇನ್ ಸೈನ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಫಿಲಾಸಪಿ. ಆ‍ಯ್‌ಮ್ಸ್‌ಸ್ಟರ್‌ಡ್ಯಾಂ/ಫಿಲಿಡೆಲ್ಫಿಯಾ: ಜಾನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ
ಟರ್ನೆಯ್, ಪಿ.ಡಿ., ಮತ್ತು ಲಿಟ್ಮನ್,ಎಂ.ಎಲ್. (೨೦೦೫). ಕಾರ್ಪಸ್-ಬೇಸ್ಡ್ ಲರ್ನಿಂಗ್ ಆಫ್ ಅನಾಲಾಜಿಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸೆಮೆಟಿಕ್ ರೆಲೇಶನ್ಸ್ . ಮಷಿನ್ ಲರ್ನಿಂಗ್, ೬೦ (೧-೩), ೨೫೧-೨೭೮.
ಟರ್ನೆಯ್, ಪಿ.ಡಿ. (೨೦೦೬). ಸಿಮಿಲಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಸೆಮೆಟಿಕ್ ರಿಲೇಶನ್ಸ್. ಕಾಂಪ್ಯುಟೇಶನಲ್ ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್, ೩೨ (೩), ೩೭೯-೪೧೬.
ಕಾರ್ನ್ಯುಜೊಲ್ಸ್, ಎ. (೧೯೯೬). ಅನಾಲಜಿ,ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ ಆಫ್ ಇಕಾನಮಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಕಾಂಪ್ಯುಟೇಶನಲ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸಿಟಿ‌ Archived 2012-06-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

ಡಿಕ್ಷನರಿ ಆಫ್ ದ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಐಡಿಯಾಸ್: Archived 2009-04-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಮೊದಲಿನ ಗ್ರೀಕ್ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಅನಾಲಜಿ.
ಡಿಕ್ಷನರಿ ಆಫ್ ದ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಐಡಿಯಾಸ್ : Archived 2009-04-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಪೆಟ್ರಿಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಯುಗದ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಅನಾಲಜಿ.
ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ : ಸಾದೃಶ್ಯದ ಮಧ್ಯಯುಗದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು.
ಡೆಡ್ರೆ ಗೆಂಟ್ನರ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೆಶನ್ ಪೇಜ್ Archived 2008-04-16 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸಾದೃಶ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ಇದ್ದು ಮತ್ತು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಶಾನ್ ಗ್ಲಿನ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೆಶನ್ ಪೇಜ್ Archived 2007-11-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ಸಾದೃಶ್ಯದ ಕುರಿತು ಎಲ್ಲಾ ಓದಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಕೇಥ್ ಹೊಲ್ಯೊಕ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೆಶನ್ ಪೇಜ್, ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸಾದೃಶ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ಇದ್ದು ಮತ್ತು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಬೈಚೊ ಕೊಕಿನೊವ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೆಶನ್ ಪೇಜ್, ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸಾದೃಶ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ಇದ್ದು ಮತ್ತು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಜೆಮ್ಯಾಪರ್ - ಜಾವಾ ಲೈಬ್ರರಿ ಫಾರ್ ಅನಾಲಜಿ/ಮೆಟಾಫರ್ ಜನರೇಸನ್

[1] ἀναλογία, ಹೆನ್ರಿ ಜಾರ್ಜ್ ಲಿಡ್ಡೆಲ್, ರಾಬರ್ಟ್ ಸ್ಕಾಟ್, ಏ ಗ್ರೀಕ್-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಲೆಕ್ಸಿಕಾನ್, ಪೆರ್ಸಯುಸ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿಯಲ್ಲಿ

[2] ಅನಾಲಜಿ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಎಟಿಮಾಲಜಿ ಡಿಕ್ಷನರಿ

[3] ಹಫ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ಟರ್ ಿನ್ ಗೆಂಟ್ನರ್ ಎಟ್ ಆಲ್. ೨೦೦೧.

[4] ಟರ್ನೆಯ್ ೨೦೦೬

[Shelley-5] ೫.೦ ^೫.೧ ^೫.೨ ಶೆಲ್ಲಿ ೨೦೦೩

[Hallaq-94-5-6] Hallaq, Wael B. (1985–1986), "The Logic of Legal Reasoning in Religious and Non-Religious Cultures: The Case of Islamic Law and the Common Law", Cleveland State Law Review, 34: 79-96 [93-5]{{citation}}: CS1 maint: date format (link)

[Mas-7] Ruth Mas (1998). "Qiyas: A Study in Islamic Logic" (PDF). Folia Orientalia. 34: 113–128. ISSN 0015-5675.

[Sowa-8] John F. Sowa (2003). Analogical reasoning. Berlin: Springer-Verlag. {{cite conference}}: Unknown parameter |booktitle= ignored (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help), ಪುಪು. ೧೬-೩೬

[9] ಜುಥೆ ನೋಡಿ ೨೦೦೫

[10] ಡೆಡ್ರೆ ಗೆಂಟ್ನರ್ ಎಟ್ ಅಲ್ ನೋಡಿ. ೨೦೦೧ ಮತ್ತು ಗೆಂಟ್ನರ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೆಶನ್ ಪೇಜ್.

[11] ಕೀನ್,ಎಂ.ಟಿ.ಮತ್ತು ಬ್ರೇಯ್‌ಶಾ,ಎಂ. (೧೯೮೮). ದ ಇನ್‌ಕ್ರಿಮೆಂಟಲ್ ಅನಾಲಜಿಕಲ್ ಮಷಿನ್: ಎ ಕಾಂಪ್ಯುಟೇಶನಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಆಫ್ ಅನಾಲಜಿ. ಡಿ. ಸ್ಲೀಮನ್ (ಎಡಿಶನ್). ಯೂರೋಪಿಯನ್ ವರ್ಕಿಂಗ್ ಸೆಶನ್ ಆನ್ ಲರ್ನಿಂಗ್. (ಪುಪು.೫೩-೬೨). ಲಂಡನ್: ಪಿಟ್ಮನ್.

[12] ಕೀನ್,ಎಂ.ಟಿ. ಲೆಡ್ಗೆವೇ, ಟಿ. & ಡಫ್,ಎಸ್ (೧೯೯೪). ಕಾನ್ಸ್‌ಟ್ರೇಂಟ್ಸ್ ಆನ್ ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್:ಎ ಕಂಪ್ಯಾರಿಜನ್ ಆಫ್ ಥ್ರಿ ಮಾಡೆಲ್ಸ್. ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈನ್ಸ್ , ೧೮, ೨೮೭-೩೩೪.

[13] ಕೀನ್,ಎಂ.ಟಿ. (೧೯೯೭). ವಾಟ್ ಮೇಕ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌‍ನ್ ಅನಾಲಜಿ ಡಿಫಿಕಲ್ಟ್? ಅನಾಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆದೇಶದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಕಾರಣಾರ್ಥಕ ರಚನೆ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಮೆಂಟಲ್ ಸೈಕಾಲಜಿ: ಲರ್ನಿಂಗ್,ಮೆಮೊರಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಕಾಗ್ನಿಶನ್, ೧೨೩, ೯೪೬-೯೬೭

[14] ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್ ಎಟ್ ಅಲ್ ನೋಡಿ. ೧೯೯೧

[15] ರಿಸಾನೆನ್ ಜೆ. (೧೯೮೯) : ಸ್ಟೊಚಾಸ್ಟಿಕಲ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸಿಟಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಎನ್‌ಕ್ವಾಯರಿ . ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ, ೧೯೮೯.

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]